اسلام یك نماز هفتگی دارد كه نام آن، نماز جمعه است. در خود قرآن مجید از این نماز بخصوص یاد شده است و آن در سوره ی جمعه است: یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنوا اِذا نُودِیَ لِلصَّلوةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلی ذِكْرِ اللّهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِكُمْ خَیْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمونَ [1]. به اتفاق تمام مفسرین شیعه و سنی مقصود نماز جمعه است. نماز جمعه چیست؟ نماز جمعه همان نماز ظهر روز جمعه است ولی با سایر نمازها اختلاف دارد. اولاً همه ی نماز ظهرها چهار ركعت است اما نماز ظهر روز جمعه كه اسمش نماز جمعه است دو ركعت است. حالا چطور شده است دو ركعت شده است، بعد عرض می كنم. ثانیاً واجب است با جماعت خوانده شود ولی سایر نمازها (نماز عصر و نماز ظهر و نماز صبح و مغرب و عشاء) خواندنشان با جماعت واجب نیست. و ثالثاً نماز جمعه در هر نقطه ای كه اقامه شود، تا دو فرسخ از همه ی جوانب بر مردم واجب است كه در آن شركت كنند مگر آنكه عذر داشته باشند. و رابعاً در هر نقطه ای كه نماز جمعه اقامه شد، تا شعاع یك فرسخ حرام است نماز جمعه ی دیگری اقامه بشود، فقط همان یك نماز جمعه باید باشد. ببینید اگر همچو نمازی اقامه بشود چه نمازی می شود؟ ! اگر مثلاً در این نقطه كه ما هستیم یعنی در تهران یك نماز جمعه ای تشكیل بشود، از شعاع دو فرسخ یعنی از اینجا از طرف شمال تا شمیران و از جنوب تا شهر ری و از همه ی جوانب شرق و غرب و میان اینها تا فاصله ی 12 كیلومتر كه تقریباً دو فرسخ شرعی است در آن شركت كنند و تا شعاع شش كیلومتر نماز جمعه ی دیگری اقامه نشود و منحصر به همان یك نماز باشد، ببینید چه اجتماع عظیمی آنوقت تشكیل داده می شود! این نماز باید دو ركعت خوانده شود نه چهار ركعت. چرا؟ در احادیث و اخبار بسیار وارد شده و از مسلّمات است كه: وَ اِنَّما جُعِلَتِ الْجُمُعَةُ رَكْعَتَیْنِ لِمَكانِ الْخُطْبَتَیْنِ. یعنی این نماز عمومی، این نمازی كه همه باید در یك جا جمع بشوند و مثل این نماز جماعت ها متفرق نباشند، فرض است كه قبل از این نماز دو خطابه انشاء بشود، دو خطابه ایراد بشود، و همین دو خطابه به جای دو ركعت است. این است آن مطلبی كه عرض كردم ما ماده ای داریم در خود دین مقدس اسلام كه سخنرانی جزء متن دین است، جزء نماز است. امیرالمؤمنین می فرماید: خطبه، نماز است. مادامی كه امام خطابه می خواند و مردم گوش می دهند، همه ی مردم باید سكوت بكنند و حرف او را گوش بكنند و مادامی كه او از كرسی پایین نیامده است همه مثل این است كه در حال نماز می باشند، البته با یك فرقهایی از قبیل اینكه رو به قبله نشستن و لااقل رو به قبله بودن خود امام كه خطبه می خواند در این حال واجب نیست. این دو خطابه ای كه در آنجا فرض است، به جای دو ركعت از نماز ظهر است.

---