راه اصلاح این نیست كه روحانیت ما بودجه ی عمومی نداشته باشد و هركس از دسترنج شخصی خود زندگی كند. راه اصلاح این نیست كه روحانیت ما مانند روحانیت مصر تابع دولت بشود. راه اصلاح یك چیز است: سازمان دادن به بودجه ی فعلی روحانیت. در حال حاضر جریان سهم امام شبیه این است كه فی المثل دولت مالیاتی برای تأمین زندگی فرهنگیان وضع كند و خودِ آنها را مأمور كند كه با جلب نظر و تحبیب مردم این بودجه را وصول كنند و هركس به هر اندازه می تواند از مردم بگیرد، لكن وجداناً موظف است كه زائد بر احتیاجات شخصی خود را به دیگران بدهد. بدیهی است كه در این صورت وضع فرهنگ و تعلیم و تربیت به چه شكل درمی آید. آن معلمین، بچه ها را آن طور تعلیم و تربیت می كنند كه پسند خاطر اولیای اطفال- كه نوعاً عوام هستند- باشد. این طرز عمل سبب می شود كه عوامفریبان آنها جلو بیفتند و صاحب نظران و اصلاح طلبان فرهنگی حذف شوند، بازار ریاكاری و مجامله و كتمان حقایق و ظاهرسازی و بالاخره همه ی معایبی كه با جلب عوام بستگی دارد در میان آنها رایج گردد. این طرز عمل سبب می شود كه معلم به اولیای اطفال به چشم یك «مستغل» بنگرد و همه ی تدابیری كه یك صاحب ملك یا صاحب كارخانه ای در بهره برداری برای سود بیشتر به كار می برد او در مورد اولیای اطفال به كار ببرد؛ هم مفاسد جلب عوام پیدا خواهد شد از قبیل ریا و ظاهرسازی و كتمان حقایق و گدا مسلكی، و هم مفاسد تقسیم نشدن عادلانه ی ثروت از قبیل كینه ها و دشمنیها و عقده ها و بدبینی ها. بودجه ی روحانیت ما عیناً چنین حالتی را دارد. راه اصلاحش منحصراً سازمان دادن به این بودجه است از راه ایجاد صندوق مشترك و دفتر و حساب و بیلان در مراكز روحانیت به طوری كه احدی از روحانیین مستقیماً از دست مردم ارتزاق نكند. هركس به تناسب خدمتی كه انجام می دهد از آن صندوق كه در اختیار مراجع و روحانیین طراز اول حوزه های علمیه خواهد بود معاش خود را دریافت كند. اگر این كار بشود مردم به حكم عقیده و ایمانی كه دارند وجوه مال خود را می پردازند و ضمناً حكومت و تسلط عوام، ساقط و گریبان روحانیین از چنگال عوام الناس خلاص می گردد. همه ی آن مفاسد ناشی از این است كه روحانیین مستقیماً از دست مردم ارتزاق می كنند؛ از این است كه هركسی شخصاً باید با وجوهات دهندگان ارتباط پیدا كند و نظر او را جلب نماید. هر مرجع تقلیدی مدیریتش بسته به سهم امام است كه بگیرد و به طلاب حوزه های علمیه بدهد؛ باید شخصاً جلب اعتماد كند و این بودجه را تأمین و تحصیل نماید. در وضع و شرایط حاضر، روحانیین شهرستانها چاره ای ندارند از این كه روحانیت را حرفه و مسجد را محل كسب و كار خود قرار دهند. اگر این وضع اصلاح شود هیچ شخصی مستقیماً با مردم سر و كار نخواهد داشت، مراجع عالی قدر تقلید آزاد خواهند گشت، مساجد از صورت دكّه ی كسبْ خارج و به این وضع تأسف آور مساجد خاتمه داده خواهد شد؛ دیگر در مساجد بزرگ و جامعهایی مانند جامع گوهرشاد دهها نفر هركدام در گوشه ای اقامه ی جماعت نخواهند كرد و مورد اعتراض هر آدم فهمیده ای نخواهد شد؛ دیگر جایی برای این سؤال باقی نخواهد ماند كه چرا نماز جماعت در میان اهل تسنن مظهر شوكت و جلال، و در میان اهل تشیع مظهر تفرقه و اختلاف است؟ !