امیرالمؤمنین درباره ی تقوا فرمود:

شِفاءُ مَرَضِ اَجْسادِكُمْ. .

بهبود بیماری تن شماست.

و شاید بخواهید بپرسید چه رابطه ای است بین تقوا كه امری روحی و معنوی است با سلامت بدن؟ می گویم البته تقوا گَرد یا آمپول نیست، اما اگر تقوا نباشد بیمارستانِ خوب نیست، طبیبِ خوب نیست، پرستارِ خوب نیست، دوای خوب نیست؛ اگر تقوا نباشد آدمی حتی تن خود و سلامت تن خود را قادر نیست حفظ كند. آدم متقی كه به حدّ خود و حق خود قانع و راضی است روحی مطمئن تر و اعصابی آرامتر و قلبی سالمتر دارد، دائماً در فكر نیست كجا را ببرد و كجا را بخورد و كجا را ببلعد، ناراحتیهای عصبی او را به زخم روده و زخم معده مبتلا نمی سازد، افراط در شهوت او را ضعیف و ناتوان نمی كند، عمرش طولانی تر می شود. سلامت تن و سلامت روح و سلامت اجتماع، همگی بستگی دارد به تقوا.

دو مطلب عمده ی دیگر داشتم كه باقی می ماند. یكی تأثیر تقوا در روشن بینی و بصیرت دل كه در آیه ی كریمه ی قرآن می فرماید:

إِنْ تَتَّقُوا اَللّهَ یَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً [1]. این اثر یعنی روشن بینی و بصیرت، از آثار مهم تقواست و می توان گفت همین مطلب است كه باب سیر و سلوك را در عرفان باز كرده است.

یكی دیگر از آثار تقوا این است كه دارنده ی خود را از مضایق و گرفتاریها نجات می بخشد. در قرآن كریم، سوره ی طلاق، می فرماید:

وَ مَنْ یَتَّقِ اَللّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً. `وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ وَ مَنْ یَتَوَكَّلْ عَلَی اَللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اَللّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اَللّهُ لِكُلِّ شَیْ ءٍ قَدْراً [2]. این دو مطلب را چون مفصل است، با بعضی مطالب دیگر برای جلسه ی بعد باقی می گذاریم.

---