معنیاَلَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ چیست؟ آیا فقط این است كه ایمان داشته باشیم كه غیبی وجود دارد، خدایی وجود دارد، وحیی وجود دارد، ملائكه و فرشتگانی وجود دارند، كتب آسمانی منشأ غیبی دارند، معادی وجود دارد؟ یا ایمان داشته باشیم كه امام زمانی وجود دارد؟ آیا ایمان به غیب همین است و به همین جا خاتمه پیدا می كند؟ نه، بالاتر است. ایمان به غیب آن وقت ایمان به غیب است كه انسان یك ایمانی هم به رابطه ی میان خودش با غیب داشته باشد؛ ایمان داشته باشیم كه این جور نیست كه غیبی هست جدا و ما هستیم جدا، باید به مددهای غیبی ایمان داشته باشیم. شما در سوره ی حمد می خوانید: إِیّاكَ نَعْبُدُ وَ إِیّاكَ نَسْتَعِینُ ای خدای نهان و پنهان! ما تنها تو را پرستش می كنیم و از تو كمك می گیریم، از تو مدد می گیریم، از تو نیرو می خواهیم. (این استمداد است. ) در راهی كه می رویم، این نیروهایی را كه تو به ما داده ای به كار می اندازیم ولی می دانیم كه سررشته ی تمام نیروها دردست توست، از تو قوّت می خواهیم، از تو مدد می خواهیم، از تو هدایت می خواهیم. شب جمعه است؛ در دعای كمیل این طور می خوانیم: یا رَبِّ یا رَبِّ یا رَبِّ، قَوِّ عَلی خِدْمَتِكَ جَوارِحی وَ اشْدُدْ عَلَی الْعَزیمَةِ جَوانِحی وَ هَبْ لِیَ الْجِدَّ فی خَشْیَتِكَ وَ الدَّوامَ فِی الْاِتِّصالِ بِخِدْمَتِك پروردگارا، پروردگارا، پروردگارا! به اعضا و جوارح من نیرو بده ولی در راه خدمت خودت. (خودتان را بنده ی آماده به خدمت نشان می دهید. از خدا استمداد می كنید و نیرو می خواهید. ) نه تنها برای اعضا و جوارح خودم نیرو می خواهم، برای دل خودم و برای عزم و تصمیم خودم هم از تو نیرو می خواهم.

خدایا! به دل من عزم و تصمیم بده، اراده ی مرا محكم كن.

اصلاً دعا یعنی چه؟ بسیار خوب، ایمان دارم به غیب برای خودش، من برای خودم؟ نه، نكته ای می گویند كه حرف خوبی است. می گویند یكی از تفاوتهایی كه میان فلسفه ی الهی و دین و مذهب هست این است كه فلسفه ی الهی (البته فلسفه های الهی ای كه از مذهب مثل اسلام استمداد نكرده اند) حداكثر به خدایی جدای از عالم، به غیبی جدای از شهادت اعتقاد دارد. مثل یك آدم ستاره شناس كه مثلاً می گوید در منظومه ی شمسی ستاره ای كشف شد به نام نپتون، در كهكشان چنین چیزی كشف شد.

خوب، هست كه هست، به من چه مربوط؟ ولی در دین، عمده آن رابطه ای است كه میان بنده و خدا، میان ما و جهان غیب برقرار می شود. دین از یك طرف ما را وادار می كند به عمل و كوشش و- به تعبیر امیرالمؤمنین- به خدمت، و از طرف دیگر می گوید پیوندها و رابطه هایی معنوی میان غیب و اینجا هست؛ تو دعا كن، تو بخواه، تو استمداد كن، از یك راه نهانی كه خودت نمی دانی، به هدف و نتیجه می رسی. می گوید صدقه بده، از یك راه نهانی كه تو نمی دانی رفع بلا می كند. دعا كن (كه البته شرایطی دارد؛ اگر دعا با آن شرایط صورت بگیرد) شما از یك راه نهانی استجابتش را خواهید گرفت. تصمیم بگیر، از خداوند در كارها الهام بخواه، بعد می بینی در موقع معین، سر بزنگاه، خدا به قلب تو الهامی كرد، از غیب به تو مدد می رسد.