دین مقدس اسلام از جنبه ی اجتماعی بر دو پایه ی هجرت و جهاد استوار است. قرآن
كریم دو موضوع هجرت و جهاد را با تقدیس خاص یاد می كند و مهاجرین و
مجاهدین را فوق العاده تقدیس می فرماید.
هجرت یعنی برای نجات ایمان، از خانمان و زندگی دست شستن و كنار رفتن و
دور شدن و كوچ كردن و به سرزمین ایمان رفتن. ما در آیات زیادی از قرآن عبارت
هاجَرُوا وَ جاهَدُوارا می بینیم:
وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اَللّهِ وَ اَلَّذِینَ آوَوْا
وَ نَصَرُوا أُولئِكَ هُمُ اَلْمُؤْمِنُونَ حَقًّا [1]. مسلمین صدر اسلام دو گروه را تشكیل
می دادند: گروهی به نام مهاجرین خوانده می شدند و گروه دیگر به نام انصار. انصار،
ساكنان مدینه و مهاجرین، مسلمانان و مؤمنانی بودند كه برای نجات ایمان خود
شهر و دیار خویش را رها كرده و به مدینه آمده بودند. هجرت نیز مانند جهاد، در
اسلام یك حكم نسخ نشدنی و ركنی از اركان اسلام و حكمی همیشه زنده است،
یعنی همیشه ممكن است شرایطی پیش بیاید كه وظیفه ی یك مسلمان هجرت باشد.
برای اینكه بعضی از اشتباهات كه احیاناً ممكن است در دو طرف رخ بدهد از
مجموعه آثار شهید مطهری . ج23، ص: 590
بین
برود، مطلبی را در موضوع هجرت و نیز جهاد عرض می كنم: