روزه را هم نباید استخفاف كرد و سبك شمرد. بعضی روزه را به شكلی می گیرند (حالا این شوخی است) كه- العیاذباللّه- اگر من به جای خدا بودم اصلاً روزه ی اینها را قبول نمی كردم. من افرادی را سراغ دارم كه اینها در ماه رمضان شب تا صبح را نمی خوابند اما نه برای اینكه عبادت كنند، بلكه برای اینكه مدت خوابشان پر نشود؛ تا صبح هی چای می خورند و سیگار می كشند، اول طلوع صبح كه شد نمازشان را می خوانند و می خوابند، چنان بیدار می شوند كه نماز ظهر و عصر را با عجله بخوانند و بعد بنشینند سر سفره ی افطار. آخر این چه روزه ای شد؟ ! آدم شب تا صبح را نخوابد برای اینكه در حال روزه حتماً خواب باشد و رنج روزه را احساس نكند. آیا این استخفاف به روزه نیست؟ ! به عقیده ی من مثل فحش دادن به روزه است، یعنی ای روزه! من اینقدر از تو تنفر دارم كه می خواهم رویت را نبینم! .

ما حج می كنیم ولی به آن استخفاف می كنیم، روزه می گیریم و به آن استخفاف می كنیم، نماز می خوانیم و به آن استخفاف می كنیم، اذان می گوییم و به آن استخفاف می كنیم. حالا چطور به اذان استخفاف می كنیم؟ مستحب است كه مؤذّن «صَیِّت» یعنی خوش صوت باشد. همان طوری كه در قرائت قرآن، تجوید یعنی زیبا قرائت كردن حروف، با آهنگ زیبا خواندن- قرآن كه اثر بیشتری در روح دارد- سنّت است، در اذان نیز مستحب است كه مؤذّن صیّت یعنی خوش آواز باشد؛ اذان را با یك حالی بخواند كه مردم را به حال بیاورد، به یاد خدا بیاورد. خیلی افراد صیّت هستند و می توانند خوب اذان بگویند اما اگر به آنها بگویی آقا برو یك اذان بلند بگو، نمی گوید. چرا؟ چون خیال می كند این كسر شأنش است؛ من اینقدر پایین هستم كه مؤذّن باشم؟ ! آقا! باید افتخار كنی كه یك مؤذّن باشی. علی بن ابی طالب مؤذّن بود، در همان وقتی كه خلیفه بود هم مؤذّن بود. این استخفاف به اذان است كه یك نفر ننگش بكند كه مؤذّن باشد یا مؤذّن بودن را بسته به شأن اشخاص بداند و بگوید من كه از اعیان و اشراف هستم، از رجال و شخصیتها هستم، من دیگر چرا مؤذّن باشم؟ اینها همه استخفاف است.

پس ما هرگز نباید به عبادت استخفاف كنیم. ما باید مسلمان كامل و جامع باشیم. ارزش اسلام به جامعیت آن است. نه آن طور باشیم كه فقط به عبادت بچسبیم و غیر آن را رها كنیم و نه مثل آنها كه اخیراً پیدا شده اند باشیم كه اسلام را فقط بهتعلیمات اجتماعی اش بشناسیم و به عبادت استخفاف كنیم، عبادت را تحقیر كنیم.

ان شاء اللّه فردا شب كه دنباله ی این بحث را عرض می كنم، راجع به ارزش عبادت از نظر سایر وظایف اسلامی بحث می كنم كه عبادت، گذشته از اینكه خودش یك ركن و مركب تقرّب به پروردگار است و گذشته از اینكهأَقِمِ اَلصَّلاةَ لِذِكْرِی [1]نماز برای یاد خدا بودن و نزدیك شدن به اوست و نزدیك شدن به خدا به هدف دیگری ماورای خود نیاز ندارد، گذشته از همه ی اینها اگر ما عبادت را تحقیر كنیم، از سایر وظایف هم می مانیم. عبادت، قوه ی مجریه و ضامن اجرای سایر دستورات اسلامی است.

خدایا! تو را قسم می دهم به حق عابدان درگاهت، به حق آن صاحبان قرآن، مناجاتگران پاك و خالص خودت، ما را اهل عبادت واقعی قرار بده.

خدایا! ما را به جامعیت دین اسلام آشنا كن و ما را مسلمانی جامع گردان.

خدایا! توفیق خلوص نیت به همه ی ما كرامت كن.

خدایا! در این شبهای عزیز گناهان ما را ببخش و بیامرز، اموات همه ی ما را ببخش و بیامرز.

رحم اللّه من قرأ الفاتحة مع الصّلوات

---