در این میان می توان گفت مكتب دیگری هم وجود دارد و آن مكتب «برخورداری» است كه به مكتب قدرت خیلی نزدیك است. می گویند: اینكه باید «انسان كامل، حكیم باشد» ، «انسان كامل به خدا برسد» و چنین و چنان باشد، همه حرف است و فلسفه بافی. اگر می خواهی به كمال انسانی خودت برسی، كوشش كن كه برخوردار باشی. هرچه از مواهب خلقت، بیشتر برخوردار باشی كاملتر هستی. اصلاً انسان كامل یعنی انسان برخوردار. لهذا كسانی كه كمال انسان را به علم می دانند (نه به حكمت) و علم را هم عبارت از شناخت طبیعت می دانند و شناخت طبیعت را هم برای تسلط بر طبیعت و برای اینكه طبیعت در خدمت انسان قرار گیرد و انسان از آن بهره برد، در آخر، حرفشان به این برمی گردد كه ارزش علم برای انسان یك ارزش وسیله ای است نه ارزش ذاتی. علم برای انسان از این جهت خوب است كهوسیله ی تسلط انسان بر طبیعت است و طبیعت را مسخَّر انسان قرار می دهد و در نتیجه انسان بهتر از طبیعت بهره مند و مستفیض و برخوردار می شود. پس اگر می خواهید انسانها را به كمال برسانید، باید كوشش كنید آنها را به برخورداری از طبیعت برسانید، و كمالی هم غیر از برخورداری از طبیعت وجود ندارد و اینكه برای علم ارزش ذاتی و كمال ذاتی و این همه قداستها قائل شده اند، همه حرف است. علم یك ابزار بیشتر نیست، علم برای بشر نظیر شاخ است برای گاو، نظیر دندان است برای شیر.

اینها یك سلسله نظریات است كه نظر اسلام را درباره ی هریك به تفصیل بیان خواهم كرد كه اسلام برای عقل چقدر ارزش قائل است، برای آنچه آنها عشق می نامند چقدر ارزش قائل است و برای قدرت، مسئولیتهای اجتماعی و جامعه ی بی طبقه چقدر ارزش قائل است. هركدام از اینها داستان مفصلی دارد