بسم اللّه الرّحمن الرّحیم.
الحمد للّه رب العالمین بارئ الخلائق أجمعین و الصلاة و السلام علی عبد اللّه
و رسوله و حبیبه و صفیّه و حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته سیدنا و نبینا و
مولانا أبی القاسم محمد و اله الطیبین الطاهرین المعصومین. اعوذ باللّه من
الشیطان الرجیم:
وَ إِذِ اِبْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُكَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ
ذُرِّیَّتِی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی اَلظّالِمِینَ [1].
موضوع بحث، انسان كامل از دیدگاه اسلام است. انسان كامل یعنی انسان نمونه،
انسان اعلی یا انسان والا. انسان مانند بسیاری از چیزهای دیگر، كامل و غیركامل
دارد و بلكه معیوب و سالم دارد و انسان سالم هم دو قسم است: انسان سالم كامل و
انسان سالم غیركامل. شناختن انسان كامل یا انسان نمونه از دیدگاه اسلام، از آن
نظر برای ما مسلمین واجب است كه حكم مدل و الگو و سرمشق را دارد؛ یعنی اگر
بخواهیم یك مسلمان كامل باشیم- چون اسلام می خواهد انسان كامل بسازد- و
مجموعه آثار شهید مطهری . ج23، ص: 96
تحت تربیت و تعلیم اسلامی به كمال انسانی خود برسیم، باید بدانیم كه انسان
كامل چگونه است، چهره ی روحی و معنوی انسان كامل چگونه چهره ای است،
سیمای معنوی انسان كامل چگونه سیمایی است و مشخِصات انسان كامل چگونه
مشخصاتی است، تا بتوانیم خود و جامعه ی خود را آن گونه بسازیم. اگر ما «انسان
كامل» اسلام را نشناسیم، قطعاً نمی توانیم یك مسلمان تمام و یا كامل باشیم و به
تعبیر دیگر یك انسانِ ولو كامل نسبی از نظر اسلام باشیم