در
کتابخانه
بازدید : 617610تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Collapse بخش اول: بحثهای مسجد ارك تهران بخش اول: بحثهای مسجد ارك تهران
Expand 1اخلاق چیست؟ 1اخلاق چیست؟
Expand 2فعل طبیعی و فعل اخلاقی 2فعل طبیعی و فعل اخلاقی
Expand 3نظریه عاطفی و نظریه فلاسفه اسلامی 3نظریه عاطفی و نظریه فلاسفه اسلامی
Expand 4نظریه وجدانی 4نظریه وجدانی
Collapse 5نظریه زیبایی 5نظریه زیبایی
Expand 6نظریه پرستش 6نظریه پرستش
Expand 7اخلاق اسلامی 7اخلاق اسلامی
Expand 8خود و ناخود8خود و ناخود
Expand 9خودشناسی 9خودشناسی
Expand 10بحرانهای معنوی و اخلاقی در عصر حاضر10بحرانهای معنوی و اخلاقی در عصر حاضر
Expand بخش دوم: تك سخنرانیهابخش دوم: تك سخنرانیها
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
گفتیم یك نظریه در باب اخلاق این است كه اخلاق از مقوله زیبایی است. در اینجا سؤالهایی مطرح است. ابتدا باید این سؤالات را جواب بدهیم تا بعد به اصل مطلب كه می گویند اخلاق از مقوله زیبایی است برسیم. اولین سؤال این است كه جمال یا زیبایی چیست؟ یعنی جمال و زیبایی را چگونه می توانیم تعریف كنیم و به اصطلاح منطقیین، جنس و فصل زیبایی چیست؟ زیبایی داخل در كدام مقوله است؟ آیا داخل در مقوله كمّیت و جزء كمّیات است؟ آیا جزء كیفیات است؟ آیا داخل در مقوله اضافه، و یك اضافه است؟ آیا یك انفعال است؟ آیا یك جوهر است؟ و یا صرف نظر از اجزاء تحلیلی آن، از نظر فرمولی و عینی، زیبایی از چه ساخته می شود؟ آیا می شود فرمولی برای زیبایی به دست آورد؟ آیا همان طور كه در شیمی برای امور مادی فرمول معین می كنند و مثلاً می گویند آب مركّبی است دارای فرمول O2H ، زیبایی نیز در طبیعت فرمول دارد؟ و بالاخره زیبایی چیست؟
این سؤالی است كه هنوز احدی به آن جواب نداده است كه زیبایی چیست؟ و بلكه به عقیده بعضی نه تنها كسی جواب آن را درك نكرده، بلكه این سؤال جواب ندارد، به اعتبار اینكه در میان حقایق عالم عالیترین حقایق حقایقی است كه درباره آنها چیستی گفتن صحیح نیست.
پس آیا زیبایی را می توان تعریف كرد كه چیست؟ نه، نمی توان. در باب فصاحت كه از مقوله زیبایی است، علما می گویند فصاحت را در حقیقت نمی شود تعریف واقعی كرد، «ممّا یُدْرَكُ وَ لایوصَفُ» است یعنی درك می شود، توصیف نمی شود. و ما داریم در دنیا خیلی چیزها كه انسان وجودش را درك می كند ولی نمی تواند آن را تعریف كند. زیبایی از همین قبیل است.
افلاطون تعریفی از زیبایی كرده است. تعریف او اولاً در حدش معلوم نیست تعریف درستی باشد، و ثانیا تعریف كاملی نیست. گفته است: زیبایی هماهنگی میان اجزاء است با كل؛ یعنی اگر یك كل داشته باشیم مانند یك ساختمان، چنانچه همه اجزایش (در، دیوار، پایه، سقف و غیره) با یك تناسب معینی در آن به كار رفته باشد، آن كل زیباست. زیبایی یك ساختمان به این علت است كه میان اجزایش تناسب است. حالا گیرم این حرف درست باشد و تناسب یعنی یك نسبت خاص وجود داشته باشد، ولی آیا می شود در زیباییها بیان كرد كه نسبت چیست؟ آیا
مجموعه آثار شهید مطهری . ج22، ص: 526
همان طور كه مثلاً در آب می گویند از H چقدر است و از O چقدر، در اینجا می شود چنین چیزی گفت؟ نه. آیا لازم است ما بتوانیم تعریف كنیم؟ نه، لزومی ندارد. برای اینكه به وجود حقیقتی اعتراف كنیم، هیچ ضرورتی ندارد كه اول بتوانیم آن را تعریف كنیم. اگر بتوانیم، تعریف می كنیم؛ نتوانستیم، می گوییم از نظر كُنه و ماهیت بر ما مجهول است ولی وجود دارد. زیبایی وجود دارد گو اینكه بشر نمی تواند آن را تعریف كند. حتی بشر همین نیروی برق را نمی تواند تعریف كند اما شك ندارد كه وجود دارد.
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است