تعبیری دارد خواجه عبداللّه انصاری كه شاید از خودش تعریف كرده. به هرحال او مرد عارف وارسته ای بوده. می گوید: «بدی را بدی كردن سگساری است» . یك كسی به آدم، بدی می كند. انسان در مقابل بدی او بدی می كند. این، سگ رفتاری است، چون اگر سگی سگ دیگری را گاز بگیرد او هم گازش می گیرد. «و نیكی را نیكی كردن خركاری است» . یك كسی به آدم، نیكی می كند. انسان در مقابل نیكی او نیكی می كند. این هم كار مهمی نیست. نمی دانم دیده اید یا ندیده اید؛ هركس مثلمن دهاتی باشد دیده: یك الاغ وقتی كه شانه یك الاغ دیگر را می خاراند، او هم فورا شانه او را می خاراند. اگر دید او شانه او را می خاراند كه از این خاراندن خوشش می آید، فورا شانه رفیقش را می خاراند. «بدی را نیكی كردن كار خواجه عبداللّه انصاری است» . حالا یك چهارمی هم دارد: و نیكی را بدی كردن كار ما مردم ایرانی است! شعری است در دیوان منسوب به امیرالمؤمنین، می فرماید: «سفیه» نه معنایش دیوانه است، بلكه یعنی كسی كه رشد فكری ندارد. در این شعر اگر بجای سفیه كسی باشد كه رشد فكری و هدف داشته باشد، كار او جنبه اجتماعی پیدا می كند و دیگر جای گذشت نیست. وَ إِذا خاطَبَهُمُ اَلْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً [1]. امیرالمؤمنین چنین سخنی می خواهد بفرماید. وَ ذی سَفَهٍ یُواجِهُنی بِجَهْلٍ بسا هست آدمهایی كه رشد فكری ندارند، با روی جهالت و نادانی خودشان با من روبرو می شوند، از من بدگویی می كنند، به من فحش می دهند، وَ اَكْرَهُ اَنْ اَكونَ لَهُ مُجیبا [و من كراهت دارم از اینكه پاسخ آنها را بدهم. ] خیلی اتفاق می افتد كه او بر سفاهت و جهالت و بدگویی خودش می افزاید، من بر حلم خودم می افزایم. مَثَل من مَثَل آن عودی است كه در آتش می اندازند؛ هرچه آتش بیشتر می سوزد، بیشتر بوی خوشش ظاهر می شود. غرض اینكه حلم نیز یك ارزش اخلاقی است. این شعر در مطوَّل است: من بر بعضی اشخاص پست ناكس عبور می كنم (مرور می كنم) ، او فحش می دهد، می گویم مقصود او من نبودم.

---