نماز مظهر نیاز و خضوع و طاعت مخلوق نسبت به خالق است. همه موجودات و مخلوقات طبعا و تكوینا نیازمند و خاضع و مطیع اراده خداوند متعال می باشند.

انسان به وسیله نماز- كه مشتمل است بر قیام و قعودها و ركوع و سجودها و تكبیرها و تسبیحها و تهلیلها- اقرار و اعتراف و تسلیم خود را نسبت به این حقیقت آشكار می كند. نماز پایه دین و فاصله بین كفر و ایمان و شرط قبولی سایر اعمال است. در همه شرایع و ادیان الهی نماز بوده. نماز به واسطه اهمیتی كه دارد هرگز ساقط نمی گردد.

هر كس در حدود توانایی خود به هر شكلی كه قادر است باید این فریضه بزرگ را بجا آورد. مسافر و همچنین سرباز در حال جنگ به جای چهار ركعت دو ركعت می خواند، كسی كه قادر نیست وضو بگیرد تیمم می كند، آن كه نمی تواند ایستاده نماز بخواند باید نشسته بخواند، اگر به نشستن نیز قادر نیست خوابیده به پهلو یا به پشت نماز می خواند، در بعضی مواقع نماز فقط به صورت اشاره انجام می گیرد. نماز تجدید عهد بندگی مخلوق با خداست. همیشه باید این تجدید عهد تكرار گردد. نماز باید با حضور قلب و توجه و خضوع و خشوع بوده باشد. اگر اینچنین خوانده شود به قلب نرمی و روشنایی می بخشد، آثار تیرگی گناهان را محو می كند ورغبت آدمی را به گناهكاری از بین می برد و مانع فحشا و منكر می گردد. رسول خدا به اصحاب خود می فرمود: «برخیزید و آتشهایی كه روشن كرده اید با نماز و توجه به خدا خاموش كنید. » [1] نماز شرایط و آدابی دارد. لباس نمازگزار و محل نماز او و همچنین آب وضو و محل وضو باید از مال حلال تهیه شده باشد و یا صاحب مال رضایت داشته باشد.

جامه و بدن نمازگزار باید پاك باشد. باید رو به كعبه كه خانه توحید است و به دست پاك ابراهیم و پسرش اسماعیل ساخته شده و از آنجا ندایلا إِلهَ إِلاَّ اَللّهُ *به جهان رسیده، بایستد. هر نمازی را باید در وقت معین انجام دهد. در حال نماز باید هیچ سخنی جز ذكر خدا و تسبیح و تقدیس او به زبان نیاورد، به این طرف و آن طرف متوجه نشود، خود را از خوردن و آشامیدن و خنده و گریه و انجام كارهای روزمره ضبط كند، در حال ذكر و قرائتْ آرامش بدن داشته باشد. قبل از نماز باید با وضو یا غسل یا تیمم وارد نماز گردد. شرایط و آداب نماز مجموعه ای است از آنچه یك انسان تربیت یافته و مترقی باید دارای آنها باشد. یك انسان تربیت یافته، حقوق اجتماعی را محترم می شمارد.

اول چیزی كه نمازگزار توجه دارد مشروع بودن جامه و محل نماز و آب و محل وضو است. نمازگزار اگر دَیْنی از مردم بر ذمّه داشته باشد و مورد مطالبه باشد، باید اول آن دین را بپردازد و سپس وارد نماز شود. انسان تربیت یافته، پاكیزه و نظیف و وقت شناس و آشنا به حقایق و باانضباط و خویشتندار است. نمازگزار كه وارد نماز می شود پاك و پاكیزه و نظیف است، وقت شناس و جهت شناس است، به حقایقی بالاتر از محسوسات و مادیات آگاه و آشناست، منظم و باانضباط است، می تواند احساسات خود را ضبط كند، قادر است افكار خود را در یك نقطه مقدس و عالی متمركز كند، به خطاها و گناهان خود اعتراف و اظهار ندامت می كند. همه اینها چیزهایی است كه در نماز و نمازگزار هست.

---