یك دین اگر دین جامعی باشد باید فكر آن روز را كرده باشد كه اگر [پیروانش ] مورد تجاوز قرار گرفتند و یا اگر فرضاً خودشان مورد تجاوز قرار نگرفتند مردم دیگری مورد تجاوز قرار گرفتند، چه كنند؟ برای اینجا باید قانون جنگ و جهاد مقرر كنند. می گویند صلح خوب است. ما هم قبول داریم صلح خوب است، اما تسلیم و ذلت چطور؟ تسلیم و ذلت هم خوب است؟ ! اگر دو قدرت با هم رو به رو بشوند و طرفدار مسالمت باشند، هركدام از اینها بخواهد به اصطلاح امروز همزیستی مسالمت آمیز داشته باشد، نه این بخواهد به آن تجاوز كند و نه آن بخواهد به این تجاوز كند، بلكه بخواهند با هم در حال آشتی باشند با حقوق متقابل، با احترام متقابل، اسمش صلح است و خوب است و باید باشد. اما یكوقت هست یك طرف متجاوز است، طرف دیگر به عنوان اینكه جنگ بد است تسلیم در برابر او است، یعنی ذلت تحمل زور را متحمل می شود. این اسمش صلح دوستی نیست، این معنایش زیر بار ذلت رفتن است. تسلیم شدن در مقابل زور كه اسمش صلح نیست.

این مثل این است كه شما در بیابان عبور می كنید، یك دزد متجاوز مسلح می آید به شما می گوید فوری از اتومبیل پیاده شو، دست بالا، هرچه هم داری به من بده، شما هم تسلیم بشوید و بگویید من چون طرفدار صلحم و با جنگ مطلقاً مخالفم، هرچه تو می گویی قبول می كنم، پولهایم را در اختیارت قرار می دهم، اسباب و اثاثیه را در اختیارت قرار می دهم، اتومبیل را می دهم، هرچه كه می گویی اطاعت می كنم، هر چه می خواهی بگو تا بدهم، من طرفدار صلحم. این، طرفداری صلح نیست، تحمل ذلت است. در اینجا انسان تا آخرین حدی كه امكان دارد باید از مال و حیثیتش دفاع كند، مگر در وقتی كه بداند اگر در مقام دفاع برآید، هم مالش از بین می رود و هم خونش ریخته می شود و اثری هم بر این خون بار نیست، یعنی بعد هم این خون لوث می شود.

البته ممكن است یك خون ریخته شود و این خون بعد بجوشد و ارزش جوشیدن بعدی داشته باشد، نه اینكه خونش سر گردنه به دست یك دزد ریخته شود بعد هم تمام شود. اینجاست كه مقاومت، عاقلانه نیست. اینجا باید پول و ثروتش را فدا كند و جانش را حفظ نماید.

پس فرق است میان طرفداری صلح و قبول ذلت. اینجاست كه اسلام هرگز تحمل ذلت را اجازه نمی دهد ولی در عین حال طرفدار صلح است.

غرضم اهمیت این مسئله است كه مسیحیها و غیرمسیحیها آن را به عنوان یك نقطه ضعف بر اسلام مورد حمله و اعتراض قرار داده اند و بعد می گویند سیره پیغمبر هم این بوده، اسلام دین شمشیر است، مسلمین بالای سر افراد شمشیر بلند می كردند و می گفتند اسلام را اختیار كنید و اگر نه كشته می شوید، مردم هم برای اینكه كشته نشوند اسلام اختیار می كردند. روی این جهت، ما لازم می دانیم كه این مطلب را مستوفاً و مستقصاً بحث كنیم، آیات قرآن و حتی مسلّمات احادیث نبوی و سیره ی نبوی را هم در اینجا بیاوریم. از آیات قرآن شروع می كنیم.