حالا چطور شد كه در یك قرن چنین حادثه ی مهمی رخ داد؟ آیا احساسات انسانی مردان اروپایی به غلیان آمد و به ظالمانه بودن كار خود پی بردند؟ .

پاسخ این پرسش را از ویل دورانت بشنوید. وی در لذات فلسفه صفحه ی 158 بحثی تحت عنوان «علل» باز كرده است و در آنجا به اصطلاح علل آزادی زن را در اروپا شرح می دهد.

متأسفانه در آنجا به حقیقت وحشتناكی برمی خوریم. معلوم می شود زن اروپایی برای آزادی و حق مالكیت خود، از ماشین باید تشكر كند نه از آدم، و در مقابل چرخهای عظیم ماشین باید سر تعظیم فرود آورد نه در مقابل مردان اروپایی. آزمندی و حرص صاحبان كارخانه بود كه برای اینكه سود بیشتری ببرند ومزد كمتری بدهند قانون استقلال اقتصادی را در مجلس انگلستان گذراند.

ویل دورانت می گوید:

«این واژگونی سریع عادات و رسوم محترم و قدیمتر از تاریخ مسیحیت را چگونه تعلیل كنیم؟ علت عمومی این تغییر، فراوانی و تعدد ماشین آلات است. «آزادی» زن از عوارض انقلاب صنعتی است. . .

یك قرن پیش در انگلستان كار پیدا كردن بر مردان دشوار گشت. اما اعلانها از آنان می خواست كه زنان و كودكان خود را به كارخانه ها بفرستند. كارفرمایان باید در اندیشه ی سود و سهام خود باشند و نباید خاطر خود را با اخلاق و رسوم حكومتها آشفته سازند. كسانی كه ناآگاه بر «خانه براندازی» توطئه كردند كارخانه داران وطن دوست قرن نوزدهم انگلستان بودند.

نخستین قدم برای آزادی مادران بزرگ ما قانون 1882 بود. به موجب این قانون، زنان بریتانیای كبیر از آن پس از امتیاز بی سابقه ای برخوردار می شدند و آن اینكه پولی را كه به دست می آوردند حق داشتند برای خود نگه دارند. این قانون اخلاقی عالی و مسیحی را كارخانه داران مجلس عوام وضع كردند تا بتوانند زنان انگلستان را به كارخانه ها بكشانند. از آن سال تا به امسال سودجویی مقاومت ناپذیری آنانرا از بندگی و جان كندن در خانه رهانیده، گرفتار بندگی و جان كندن در مغازه و كارخانه كرده است. » .

چنانكه ملاحظه می فرمایید سرمایه داران و كارخانه داران انگلستان بودند كه به خاطر منافع مادی این قدم را به نفع زن برداشتند.