احتیاجات بشر در آب و نان و جامه و خانه خلاصه نمی شود. یك اسب و یا یك
كبوتر را می توان با سیر نگه داشتن و فراهم كردن وسیله ی آسایش تن راضی
نگه داشت، ولی برای جلب رضایت انسان، عوامل روانی به همان اندازه می تواند
مؤثر باشد كه عوامل جسمانی.
حكومتها ممكن است از نظر تأمین حوائج مادی مردم یكسان عمل كنند، در
عین حال از نظر جلب و تحصیل رضایت عمومی یكسان نتیجه نگیرند، بدان جهت
كه یكی حوائج روانی اجتماع را برمی آورد و دیگری برنمی آورد.
یكی از چیزهایی كه رضایت عموم بدان بستگی دارد این است كه حكومت با
چه دیده ای به توده ی مردم و به خودش نگاه می كند؛ با این چشم كه آنها برده و مملوك
و خود مالك و صاحب اختیار است؟ و یا با این چشم كه آنها صاحب حق اند و او
خود تنها وكیل و امین و نماینده است؟ در صورت اول هر خدمتی انجام دهد از نوع
تیماری است كه مالك یك حیوان برای حیوان خویش انجام می دهد، و در صورت
دوم از نوع خدمتی است كه یك امین صالح انجام می دهد. اعتراف حكومت به
حقوق واقعی مردم و احتراز از هر نوع عملی كه مشعر بر نفی حق حاكمیت آنها
باشد، از شرایط اولیه ی جلب رضا و اطمینان آنان است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج16، ص: 442