در باب سوسیالیسم برخی به این قناعت كرده اند كه سوسیالیسم یعنی آزادی و احترام به شخصیت انسان. مقصودشان این است كه اگر انسان از آن جهت كه انسان است- یعنی بدون توجه به وضع طبقاتی یا نژادی یا اعتقادی و مذهبی- بتواند آزاد زندگی كند و شخصیتش محترم باشد، این خودش نوعی سوسیالیسم است. ولی شاید سوسیالیسم به این معنا با خیلی رژیمها قابل انطباق است. ممكن است كسی سوسیالیسم را این جور تعریف كند، بگوید سوسیالیسم یعنی یك رژیم اجتماعی كه در آن استثمار انسان وجود نداشته باشد. در این صورت نیز خیلی از رژیمها ممكن است خودشان را رژیم سوسیالیستی بدانند بدون آنكه این رژیمهای اشتراكی امروز را قبول كرده باشند؛ بگویند كه ما می توانیم یك نظامی برقرار كنیم كه در آن نظام استثمار انسان وجود نداشتهباشد. به هرحال اگر ما سوسیالیسم را به این گونه هم تعریف كنیم گمان نمی رود كه كسی منكر باشد یعنی بتواند این را انكار كند. مثل آن تعریف اول. اگر بگوییم سوسیالیسم یعنی رژیمی كه در آن رژیم آزادی و احترام به شخصیت انسان رعایت شود، گمان نمی رود كه كسی در نقطه ی مقابل بگوید خیر، من قبول ندارم؛ یا اگر بگوییم كه سوسیالیسم یعنی رژیمی كه در آن رژیم استثمار وجود نداشته باشد، كسی بگوید نه، قبول ندارم. اگر اشكالی باشد سر این است كه یك نوع كار را یك كسی استثمار می داند دیگری استثمار نمی داند و الاّ هیچ كس نیست كه قبول داشته باشد یك چیزی استثمار است و در عین حال آن را تأیید كند. مثل این است كه كسی ظلم بودن چیزی را با نام ظلم بودن قبول كند و در عین حال بگوید كه باید باشد. تعریف دیگر این است كه سوسیالیسم- همین طور كه لغتش حكایت می كند و مفهوم جمعی در این لغت خوابیده است- یعنی یك رژیم زندگی كه در آن، زندگی به صورت جمعی باشد نه به صورت فردی، زندگی به صورت یك شركت و به حالت اشتراك باشد. می بینیم كه غالباً این طور تفسیر می كنند. الآن هم كشورهای عربی سوسیالیسم را با كلمه ی «اشتراكیت» تفسیر می كنند آنهم بر این پایه كه در زندگی سوسیالیسم یا زندگی اشتراكی باید «من» ها تبدیل به «ما» شده باشد. هر جامعه ای كه در آن «من» ها از بین رفتند و این احساس من بودن از میان برود و «ما» جانشین آن بشود این جامعه جامعه ی سوسیالیستی و اشتراكی است. حالا باید جستجو كرد كه ریشه ی «من» در كجاست و چطور می شود كه این «من» پیدا می شود و چطور می شود كه «ما» پیدا می شود؟