یك نظریه این است كه خیر، در این دوره هم نسبت به دوره ی قبلی ماهیت ابزارها تغییر نكرده، فقط
اختلاف تكاملی تدریجی است بدون آنكه به مرحله ای رسیده باشد كه ماهیت این ابزارها با
ماهیت آن ابزارها تغییر كرده باشد؛ یعنی این كارخانه ی ریسندگیِ امروز كه مثلاً با هزارها دوك دارد
كار می كند و نخ به وجود می آورد، از نظر نوعی و ماهوی با آن چرخ نخریسی آن پیرزن هیچ فرق
نمی كند، منتها این كاملترِ آن است بدون اینكه ماهیتش تغییر كرده باشد. یك عده چنین نظر داده اند.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج15، ص: 673
ولی این، نظریه ای است كه این آقایان قبول ندارند، حالا ما ببینیم كه می توانیم قبول كنیم یا
نمی توانیم.