در
کتابخانه
بازدید : 447906تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Expand بخش اول: اسلام از نظر ملیّت ایران بخش اول: اسلام از نظر ملیّت ایران
Expand بخش دوم: خدمات اسلام به ایران بخش دوم: خدمات اسلام به ایران
Collapse بخش سوم: خدمات ایران به اسلام بخش سوم: خدمات ایران به اسلام
Expand گستردگی و همه جانبگی گستردگی و همه جانبگی
Collapse فلسفه و حكمت فلسفه و حكمت
Expand عرفان و تصوف عرفان و تصوف
ذوق و صنعت
دو قرن سكوت؟ !
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
1. میرزا حسن نوری فرزند ملاعلی نوری. بعد از پدر، حوزه ی تدریس قابل توجهی تشكیل داد. مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی تهرانی- كه ذكرش خواهد آمد- در مدتی كه به اصفهان رفته از محضر درس این استاد استفاده كرده است. بنا بر نقل
مجموعه آثار شهید مطهری . ج14، ص: 523
استاد جلال الدین همایی در مقدمه ی برگزیده ای از اشعار سه شاعر بزرگ اصفهان برخی او را بر پدرش ترجیح می داده اند. از او اثر قابل توجهی در دست نیست كه بشود درباره اش داوری كرد، ولی شاگردی افرادی نظیر آقاعلی مدرس گواه صادقی است بر مراتب فضلش. به هرحال از كسانی است كه در انتقال فلسفه از نسل پیش از خودش به نسل بعد از خودش عامل مؤثری بوده است.

2. ملااسماعیل بن ملامحمد سمیع دربكوشكی اصفهانی، معروف به واحدالعین. از اجلاّی شاگردان ملاعلی نوری و استاد حاج ملاهادی سبزواری است. حوزه ی درس قابل توجهی داشته. اسفار و مشاعر صدرا و شوارق لاهیجی را حاشیه كرده و عرشیه صدرا را شرح كرده است. در سال 1277 درگذشته است [1] 3. ملاعبد اللّه زنوزی. این مرد همان است كه به تقاضای محمدحسین خان مروی، حكیم نوری او را برای تدریس فلسفه از اصفهان به تهران فرستاد. مركزیت تهران در مقابل اصفهان كه تدریجاً اصفهان از رونق افتاد، از این زمان شروع شد.

ملاعبد اللّه مطابق گزارشی كه فرزند برومند عالیقدرش آقاعلی مدرس داده است، مقدمات را در آذربایجان تحصیل كرده و سپس به كربلا رفته و از حوزه ی فقه صاحب ریاض بهره مند شده و آنگاه مدتی در قم از محضر درس میرزای قمی مجتهد معروف بهره مند شده، بعد به اصفهان رفته و از محضر حكیم نوری حكمت آموخته و در سال 1237 به تهران منتقل شده است. پس از بیست سال تدریس و افاضه در مدرسه ی مروی، در سال 1257 به رحمت حق پیوسته است [2] 4. ملامحمدجعفر لنگرودی لاهیجی. وی معاصر ملاعبد اللّه زنوزی و شاگرد سید ابوالقاسم مدرس اصفهانی و ملامحراب گیلانی و مخصوصاً ملاعلی نوری است. اثر معروف او شرح مشاعر ملاصدراست. این شرح اخیراً به مناسبت چهارصدمین سال ولادت ملاصدرا با مقدمه ای انگلیسی به قلم آقای دكتر سیدحسین نصر و مقدمه ای فارسی به قلم استاد جلال الدین همایی و مقدمه ای فارسی به قلم استاد سیدجلال الدین آشتیانی چاپ شد. وی علاوه بر شرح مشاعر ، شرح تجرید قوشجی و حاشیه ی خفری بر شرح تجرید قوشجی را حاشیه كرده است. حاشیه ی شرح تجرید وی در
مجموعه آثار شهید مطهری . ج14، ص: 524
سال 1255 مقارن ایام سلطنت محمدشاه تألیف شده است.

تاریخ وفات او را نمی دانیم؛ آقای همایی همین قدر می نویسند: «علی التحقیق پیش از 1294 بوده است» .

عجیب این است كه علامه ی تهرانی مرحوم آقاشیخ آقابزرگ در كتاب الكرام البررة فی القرن الثالث بعد العشرة (صفحات 239 و 257) سه نفر را كه هر سه حكیم و همزمان و همنام و گیلانی بوده اند نام می برند؛ یكی تحت عنوان شیخ جعفر لاهیجی و دیگری تحت عنوان شیخ محمدجعفر لنگرودی (كه عرشیه ی ملاصدرا را شرح كرده) و سوم شیخ محمدجعفر لاهیجی كه مشاعر را شرح كرده و بر الهیات شرح تجرید حاشیه زده است.

بسیار مستبعد است كه سه نفر حكیم به این نام در یك عصر، اهل یك منطقه وجود داشته باشند، لهذا نیازمند به تحقیق بیشتر است.

5. ملاآقای قزوینی. این مرد نیز از افاضل شاگردان ملاعلی نوری است [3]. پس از مراجعت از اصفهان به قزوین، حوزه ی گرمی دایر كرده و فضلا به حوزه اش می شتافته اند. مرحوم آقا علی مدرس زنوزی در گزارش زندگانی خود نوشته كه مدتی برای كسب فیض از محضر این مرد بزرگ به قزوین رفته است. وی از كسانی است كه نزد ملا اسماعیل اصفهانی- كه شاگرد بزرگ ملاعلی نوری است- نیز تحصیل كرده است [4]. لهذا به اعتباری می توان او را از طبقه سی ام و هم طبقه ی حاجی سبزواری شمرد. وی در سال 1282 درگذشته است [5].
[1] . ریحانة الادب ، ج /6ص 285.
[2] . رجوع شود به گزارش آقاعلی زنوزی فرزند معظم له در مقدمه ی انوار جلیه كه از تألیفات معظم له است و اخیراً وسیله ی «مؤسسه ی مطالعات اسلامی دانشگاه مك گیل» چاپ شده است.
[3] . الكرام البررة ، علامه آقا شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص 151.
[4] . مقدمه ی آقای آشتیانی بر شرح مشاعر لاهیجی، ص 45.
[5] . مقدمه ی آقای آشتیانی بر انوار جلیه ، ص 5.
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است