1. قطب الدین محمد بن ابی جعفر رازی، معروف به قطب الدین رازی. از علمای نامی اسلامی است. حكیم و منطقی و فقیه بوده است. نزد علامه ی حلی درس خوانده و علامه به او اجازه ی حدیث داده است. شهید اول او را ملاقات كرده و از او اجازه ی روایت گرفته و او را دریایی بی پایان یافته است. قطب الدین رازی- همچنانكه قبلاً گفتیم- شمسیه ی كاتبی قزوینی را شرح كرده و اكنون كتاب درسی طلاب است. دیگر اینكه كتابی نوشته به نام محاكمات و در آن كتاب میان دو شارح بزرگ اشارات :

فخرالدین رازی و نصیرالدین طوسی داوری كرده است. دیگر اینكه كتاب مطالع الانوار قاضی سراج الدین ارموی را در منطق شرح كرده كه چاپ شده و هم اكنون به نام شرح مطالع معروف است و احیاناً در حوزه های علمیه تدریس می شود. شهرت قطب الدین رازی به واسطه ی این سه كتاب است ولی او كتابهای دیگر هم دارد. قطب الدین در سال 766 یا 776 درگذشته است [1] 2. شمس الدین محمد بن مباركشاه مروی، معروف به میرك بخارایی. كتاب حكمة العین كاتبی قزوینی را شرح كرده و احیاناً در كتب فلسفه از او به شارح حكمة العین یاد می شود، و میرسیدشریف جرجانی بر شرح حكمة العین حاشیه زده است. تاریخ وفاتش بر ما معلوم نیست.

3. قاضی عضدالدین عبد الرحمن ایجی شیرازی. هم حكیم بوده و هم متكلم و هم اصولی. نظریات او در علم اصول و همچنین در برخی مسائل فلسفی و كلامی مطرح است. كتاب معروف او مواقف است كه هر چند عنوان كلام دارد نه فلسفه، ولی می دانیم كه بعد از دوره ی خواجه نصیرالدین طوسی و تألیف كتاب تجرید ، كلام به نسبت زیادی به فلسفه نزدیك شد؛ یعنی هدفهای كلامی با معیارهای فلسفی نه با معیارهای كلامی توجیه می شد و بسیاری از مسائل الهیات بالمعنی الاعم و بالمعنی الاخص فلسفه در كتب كلامی طرح می شد، لهذا مواقف از این نظر جای شایسته ای دارد. این كتاب را میرسیدشریف جرجانی شرح كرده و مكرر با متن چاپ شده است. قاضی عضدالدین شاگردانی تربیت كرده است از قبیل تفتازانی، شمس الدین كرمانی، سیف الدین ابهری. او در سال 700 یا 701 متولد شده و در سال 756 یا 760 درگذشته است.

---