1. خواجه نصیرالدین محمد بن الحسن الطوسی. او را «استادالبشر» لقب داده اند و نیازی به معرفی ندارد. ارزش كارهای فلسفی او و نقشی كه در تحول فلسفه داشته است نیازمند به یك كتاب است. در ریاضیات از شخصیتهای معدود جهان به شمار می رود. از كسانی است كه در اساس هیئت بطلمیوس تشكیك كرده و زمینه را برای هیئت جدید فراهم كرده است. آقای تقی زاده مدعی است كه ایرادات خواجه در كتاب تذكره ی خویش بر اساس هیئت بطلمیوس، به پیشنهاد كپرنیك لهستانی طرح نوینی را برای هیئت عالم كمك كرده است [1] خواجه مانند بوعلی یك زندگی پرماجرا داشته است. در آخر اشارات به شكل دردناكی ناله سرمی دهد، و در عین حال اینهمه آثار آفریده و شاگردان بسیار تربیت كرده است. خواجه در سال 597 متولد شده و در سال 672 درگذشته است.

2. اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری. كتاب معروف او كتاب هدایه است در طبیعیات و الهیات كه جای شایسته ای باز كرده است. این كتاب را قاضی حسین میبدی و صدرالمتألهین شیرازی شرح كرده اند. شرح اخیر موجب شهرت بیشتر كتاب و مؤلف آن شده است. علامه ی حلّی در كتاب جوهرالنضید ، صفحه ی 78 در باب عكس سالبه ی جزئیه كه مورد اتفاق منطقیین است كه عكس ندارد، می گوید: «به استثنای قضیه ی مشروطه ی خاصه و عرفیه ی خاصه» . بعد می گوید: «این مطلب از مطالبی است كه اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری بر آن وقوف یافت» . گویند شاگرد امام فخر رازی بوده است.

3. نجم الدین علی بن عمر كاتبی قزوینی، معروف به دبیران. از اكابر حكما و منطقیین و ریاضی دانان به شمار می رود. كتاب معروف او در حكمت كتاب حكمة العین است كه شروح بسیار بر آن نوشته شده است. كتاب معروفش در منطق شمسیه است كه به نام خواجه شمس الدین صاحب دیوان جوینی نوشته است و قطب الدین رازی آن را شرح كرده و مجموع متن و شرح از كتب رایج درسی طلاب است. كاتبی استاد علامه ی حلی و قطب الدین شیرازی و همكار و مصاحب خواجه نصیرالدین طوسی در ساختن رصد مراغه بوده و در سال 675 درگذشته است.

---