از این طبقه افراد زیادی نمی شناسیم. آنچه از نقلها بر می آید این است كه فارابی و ابوبشر متی و ابن كرنیب شاگردها داشته اند، ولی اطلاع درستی از آنها نداریم. از شخصیتهای این طبقه:

1. یحیی بن عدی منطقی نصرانی است. این مرد با ابن الندیم معاصر بوده است و ابن الندیم نسبت به پركاری او اعجاب دارد. ابن الندیم و ابن القفطی و ابن ابی اصیبعه بالاتفاق نوشته اند كه وی شاگرد ابونصر فارابی و ابوبشر متی بوده است. همه (مخصوصاً ابن القفطی) كتابهای زیادی از او نقل كرده اند كه بیشتر منطقی است، ولی احیاناً مسائلی از مسائل فلسفه ی اولی - كه در دوره ی قبل از فارابی خصوصاً در مسیحیان كمتر دیده می شود- طرح كرده است. ابن الندیم و به تبع او ابن القفطی و ابن ابی اصیبعه نوشته اند كه ریاست منطقیین در زمان او به او منتهی شده بود. وی در سال 363 و یا 364 درگذشته است و گفته اند 81 سال عمر كرده است.

2. غیر از یحیی بن عدی، در طبقه ی چهارم جمعیت اخوان الصفا و خلان الوفا را باید نام برد. گروهی هستند گمنام و خود خواسته اند گمنام باشند، اما نشان داده اند كه گروهی هستند هم فیلسوف و هم متدین و متعهد. به منظور اصلاح جامعه بر اساس ایده ای كه داشته اند (به كار بردن فلسفه و دین توأماً) دست به كار شده، انجمنی تشكیل داده (حزب مانند) ، اعضا می پذیرفته و شروط و آدابی داشته اند و مجموع 52 رساله كه در حقیقت بیان كننده ی جهان بینی و ایدئولوژی آنهاست- و از یك نظر یك دائرة المعارف برای عصر آنها محسوب می شود و اثری است جاودانی و از شاهكارهای جهان اسلام- آفریده اند. اخوان الصفا هم از اسلاف خود (مخصوصاً فارابی) متأثر بوده اند و هم در اخلاف خود اثر گذاشته اند. هر دو قسمت نیازمند به بحث طولانی است و از حدود بحث ما خارج است.

آنچه از نام آنها بر ما آشكار است همانهاست كه ابوحیان توحیدی- كه تقریباً معاصر آنها بوده- فاش كرده است: ابوسلیمان محمد بن معشر بستی، ابوالحسن علیبن هارون زنجانی، ابواحمد مهرجانی عوفی، زید بن رفاعة. بعضی دیگر نام افراد دیگری از قبیل ابن مسكویه ی رازی متوفّی در 421، عیسی بن زرعة متوفّی در 398 (مترجم و فیلسوف) و ابوالوفاء بوزجانی (نابغه ی ریاضی دان معروف متوفّی در 387) و بعضی دیگر را می برند ولی بعضی از اینها به اوایل قرن پنجم تعلق دارند، در صورتی كه در نیمه ی دوم قرن چهارم كار اخوان الصفا تا حدودی شناخته بوده است.

ابوحیان توحیدی در سال 373 مرام و عقیده و مسلك و روش اخوان را برای وزیر صمصام الدولة بن عضدالدوله بازگو كرده است و گفته من این رسائل را به استادم ابوسلیمان منطقی سجستانی عرضه كردم و او درباره ی آنها اظهار نظر كرد. علیهذا می بایست این رسائل در حدود نیمه ی قرن چهارم تألیف شده باشد و به همین جهت با اینكه تاریخچه ی اخوان در دست نیست باید آنها را از طبقه ی چهارم یعنی هم طبقه با شاگردان فارابی به شمار آوریم.

اخوان الصفا كه میان عقل و دین، فلسفه وشریعت، جمع كرده اند و آندو را مكمل یكدیگر می دانند، در روش فلسفی خود تمایل فیثاغورسی دارند، بر اعداد زیاد تكیه می كنند و در جنبه ی اسلامی، تمایل شدید شیعی و علوی دارند.