در
کتابخانه
بازدید : 744067تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Collapse <span class="HFormat">مرحله ی هفتم</span>مرحله ی هفتم
Expand <span class="HFormat">فصل 10: </span>حركت و سكون فصل 10: حركت و سكون
Expand <span class="HFormat">فصل 11: </span>تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت فصل 11: تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت
Expand <span class="HFormat">فصل 12: </span>اثبات محرك اول فصل 12: اثبات محرك اول
Expand <span class="HFormat">فصل 13: </span>پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك فصل 13: پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك
Expand <span class="HFormat">فصل 14: </span>تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی فصل 14: تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی
Expand <span class="HFormat">فصل 15</span>امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست فصل 15امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست
Collapse <span class="HFormat">فصل 16: </span>هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است فصل 16: هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است
Expand <span class="HFormat">فصل 17: </span>تقدم فعل بر قوه فصل 17: تقدم فعل بر قوه
Expand <span class="HFormat">فصل 18: </span>آیا موضوع حركت جسم است؟ فصل 18: آیا موضوع حركت جسم است؟
Expand <span class="HFormat">فصل 19: </span>حكمت مشرقی فصل 19: حكمت مشرقی
Expand <span class="HFormat">فصل: 20</span>اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است فصل: 20اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است
Expand <span class="HFormat">فصل 21: </span>كیفیت ربط متغیر به ثابت فصل 21: كیفیت ربط متغیر به ثابت
Expand <span class="HFormat">فصل 22: </span>نسبت حركت با مقولات فصل 22: نسبت حركت با مقولات
Expand <span class="HFormat">فصل 23: </span>حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟ فصل 23: حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟
Expand <span class="HFormat">فصل 24</span>تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه فصل 24تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه
Expand <span class="HFormat">فصل 25: </span>تحقیق در حركت كمّی فصل 25: تحقیق در حركت كمّی
Expand <span class="HFormat">فصل 26: </span>براهین دیگر بر حركت جوهری فصل 26: براهین دیگر بر حركت جوهری
Expand <span class="HFormat">فصل 27: </span>رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست فصل 27: رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست
Expand <span class="HFormat">فصل 28: </span>تأكید بر حركت در جواهر طبیعی فصل 28: تأكید بر حركت در جواهر طبیعی
Expand <span class="HFormat">فصل 29: </span>ویژگیهای حركت وضعی مستدیرفصل 29: ویژگیهای حركت وضعی مستدیر
Expand متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس) متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
بعد مرحوم آخوند بحثی تحت عنوان «تنبیه» مطرح می كنند. این «تنبیه» تذییلی بر همین فصل است. در این فصل همین قدر در ضمن مثال گفته شد كه آن چیزهایی كه حادث است نفس، صورت و عرض است. ایشان در این «تنبیه» می خواهد به فرق میان صورت و نفس اجمالاً اشاره ای داشته باشد. مرحوم آخوند بحث عرض را در اینجا اصلاً مطرح نمی كند ولی در جای دیگر بیان خواهد شد كه فرق میان عرض و صورت چیست. عرض و صورت این وجه اشتراك را دارند كه حالّ در ماده و به تعبیر دیگر حالّ در یك موضوع هستند و وجودشان نحوه وجودی است كه نیازمند به یك موضوعی است ولی در عین حال با یكدیگر متفاوتند. عرض نیاز دارد به موضوعی كه آن موضوع از آن بی نیاز است ولی صورت در موضوعی حلول دارد كه آن موضوع هم به آن نیازمند است و بلكه نیاز موضوع صورت به صورت، از نیاز صورت به موضوعش بیشتر است.

فرق میان صورت و نفس چیست؟ با اینكه نفس هم خودش به اعتباری صورت است اما با صورت متفاوت است. این تفاوت را با این تعبیر بیان می كنند كه صورت، فعلیتی است كه برای ماده پیدا می شود و در ماده است. صورت در ماده حلولِ سریانی دارد به این معنا كه به سریان خود ماده و به تبع خود ماده، در ماده ساری است. ولی نفس در عین اینكه تعلق به ماده دارد در ماده نیست. اینجا همین مقدار فقط اشاره می كنند ولی مرحوم آخوند در مباحث جواهر و اعراض اسفار فصلی باز كرده اند و در آنجا این مسئله مطرح است- و این مسئله در مباحث نفس هم آمده است- كه نحوه ی تعلق نفس به ماده ی خودش كه همان بدن است چگونه است. صورت كه به ماده تعلق دارد «فی الماده» است، ولی نفس كه به ماده تعلق دارد فقط «مع الماده» است؛ به بیان دیگر در مورد رابطه ی نفس و ماده ی آن یعنی بدن رابطه ی «فیئیّت» صدق نمی كند بلكه «معیّت» صدق می كند.

مجموعه آثار شهید مطهری . ج11، ص: 216
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است