در
کتابخانه
بازدید : 744037تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Collapse <span class="HFormat">مرحله ی هفتم</span>مرحله ی هفتم
Expand <span class="HFormat">فصل 10: </span>حركت و سكون فصل 10: حركت و سكون
Expand <span class="HFormat">فصل 11: </span>تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت فصل 11: تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت
Expand <span class="HFormat">فصل 12: </span>اثبات محرك اول فصل 12: اثبات محرك اول
Expand <span class="HFormat">فصل 13: </span>پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك فصل 13: پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك
Expand <span class="HFormat">فصل 14: </span>تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی فصل 14: تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی
Expand <span class="HFormat">فصل 15</span>امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست فصل 15امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست
Expand <span class="HFormat">فصل 16: </span>هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است فصل 16: هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است
Expand <span class="HFormat">فصل 17: </span>تقدم فعل بر قوه فصل 17: تقدم فعل بر قوه
Expand <span class="HFormat">فصل 18: </span>آیا موضوع حركت جسم است؟ فصل 18: آیا موضوع حركت جسم است؟
Expand <span class="HFormat">فصل 19: </span>حكمت مشرقی فصل 19: حكمت مشرقی
Expand <span class="HFormat">فصل: 20</span>اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است فصل: 20اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است
Expand <span class="HFormat">فصل 21: </span>كیفیت ربط متغیر به ثابت فصل 21: كیفیت ربط متغیر به ثابت
Expand <span class="HFormat">فصل 22: </span>نسبت حركت با مقولات فصل 22: نسبت حركت با مقولات
Expand <span class="HFormat">فصل 23: </span>حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟ فصل 23: حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟
Expand <span class="HFormat">فصل 24</span>تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه فصل 24تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه
Expand <span class="HFormat">فصل 25: </span>تحقیق در حركت كمّی فصل 25: تحقیق در حركت كمّی
Expand <span class="HFormat">فصل 26: </span>براهین دیگر بر حركت جوهری فصل 26: براهین دیگر بر حركت جوهری
Expand <span class="HFormat">فصل 27: </span>رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست فصل 27: رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست
Expand <span class="HFormat">فصل 28: </span>تأكید بر حركت در جواهر طبیعی فصل 28: تأكید بر حركت در جواهر طبیعی
Expand <span class="HFormat">فصل 29: </span>ویژگیهای حركت وضعی مستدیرفصل 29: ویژگیهای حركت وضعی مستدیر
Collapse متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس) متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
فی استیناف برهان آخر علی وقوع الحركة فی الجوهر.

إعلم أنّ الطبیعة الموجودة فی الجسم لا یفید شیئاً من الامور الطبیعیة فیه لذاتها لأنها لو كانت تفعل فی جسمها لكان لها فعل من دون وساطة الجسم، و التالی باطل فالمقدم مثله.

أمّا بیان بطلان التالی فلأنها قوة جسمانیة ولو فعلت من غیر وساطة الجسم لم تكن جسمانیة بل مجردة، و أمّا بیان حقیّة الملازمة فلأنّ الطبائع و القوی لاتفعل إلاّ بمشاركة المادة و الوضع. و برهانه أنّ الایجاد متقوم بالوجود متأخر عنه إذ الشی ء ما لم یوجد لم یتصور كونه موجداً فكونه موجداً متفرع علی كونه موجوداً؛ فالشی ء إذا كان نحو وجوده متقوماً بالمادة فكذلك نحو ایجاده متقوم بها. ثم إنّ وجود المادة وجود وضعی و توسطها فی فعل أو انفعال عبارة عن توسّط وضعها فی ذلك فما لا وضع لها بالقیاس إلیه لم یتصور لها فعل فیه و لا انفعال له منها، فلو كان لقوّة فعل بدون مشاركة الوضع لكانت مستغنیة عن المادة فی فعلها، و كل مستغن عنها فی الفعل مستغن فی الوجود؛ فكانت مجردة عنها هذا خلف. ویلزم من هذا أن لایكون للطبیعة فعل فی نفس المادة الّتی وجدت فیها إذ لا وضع للمادة بالقیاس إلی ذاتها و إلی ما حلَّ فی ذاتها و إلاّلكان لذی الوضع وضع آخر هذا محال. فكل ما یفعل المادة أو
مجموعه آثار شهید مطهری . ج11، ص: 684
یفعل فی المادة فیمتنع أن یكون وجودها مادیاً. فالطبیعة الجسمانیة یمتنع أن یكون لها فعل فی مادتها و إلاّلتقدمت المادة الشخصیة علی المادة.

فاذن جمیع الصفات اللازمة للطبیعیة من الحركة الطبیعیة و الكیفیّات الطبیعیة كالحرارة للنار و الرطوبة للماء من لوازم الطبیعة من غیر تخلل جعل و تأثیر بینها و بین هذه الامور. فلابدَّ أن یكون فی الوجود مبدء أعلی من الطبیعة و لوازمها و آثارها، و من جملة آثارها اللازمة نفس الحركة، فیكون الطبیعة و الحركة معین فی الوجود.

فالطبیعة یلزم أن یكون أمراً متجدداً فی ذاتها كالحركة بل الحركة نفس تجددها اللازم.

و كذا الكیف الطبیعی و الكم الطبیعی یكون حدوث كل منهما مع حدوث الطبیعة و بقاؤها مع بقائها، و كذلك فی سائر الأحوال الطبیعیة و معیّتها مع الطبیعة فی الحدوث و التجدد و الدثور و البقاء إلاّأنّ فیض الوجود یمرّ بواسطة الطبیعة علیها، و هذا معنی ما قالوا فی كیفیة تقدم الصّورة علی المادة إنها شریكة علة الهیولی لا أنّ الصّورة فاعلة لها بالاستقلال أو واسطة أو آلة متقدمة علیها لأنهما معاً فی الوجود، و هكذا حكم الطبیعة مع هذه الصفات الطبیعیة الّتی منها الحركة، فیلزم تجدد الطبیعة و استحالتها فی جمیع الأجسام؛ فإنّ الأوضاع المتجددة للفلك تجددها بتجدد الطبیعة الفلكیة كالاستحالات الطبیعیة و الحركات الكمیة الّتی فی العنصریات، من البسائط و المركبات.

کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است