در
کتابخانه
بازدید : 744023تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Collapse <span class="HFormat">مرحله ی هفتم</span>مرحله ی هفتم
Expand <span class="HFormat">فصل 10: </span>حركت و سكون فصل 10: حركت و سكون
Expand <span class="HFormat">فصل 11: </span>تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت فصل 11: تحقیق درباره ی چگونگی وجود حركت
Expand <span class="HFormat">فصل 12: </span>اثبات محرك اول فصل 12: اثبات محرك اول
Expand <span class="HFormat">فصل 13: </span>پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك فصل 13: پاسخ اشكالات مربوط به اصل نیازمندی متحرك به محرك
Collapse <span class="HFormat">فصل 14: </span>تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی فصل 14: تقسیمات قوه ی محركه و اثبات محرك عقلی
Expand <span class="HFormat">فصل 15</span>امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست فصل 15امر مفارق، فاعل مستقیم حركات در طبیعت نیست
Expand <span class="HFormat">فصل 16: </span>هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است فصل 16: هر حادثی مسبوق به قوه و ماده است
Expand <span class="HFormat">فصل 17: </span>تقدم فعل بر قوه فصل 17: تقدم فعل بر قوه
Expand <span class="HFormat">فصل 18: </span>آیا موضوع حركت جسم است؟ فصل 18: آیا موضوع حركت جسم است؟
Expand <span class="HFormat">فصل 19: </span>حكمت مشرقی فصل 19: حكمت مشرقی
Expand <span class="HFormat">فصل: 20</span>اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است فصل: 20اثبات طبیعت برای متحرك و اینكه طبیعت مبدأ قریب همه حركات است
Expand <span class="HFormat">فصل 21: </span>كیفیت ربط متغیر به ثابت فصل 21: كیفیت ربط متغیر به ثابت
Expand <span class="HFormat">فصل 22: </span>نسبت حركت با مقولات فصل 22: نسبت حركت با مقولات
Expand <span class="HFormat">فصل 23: </span>حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟ فصل 23: حركت در چه مقولاتی واقع می شود و در چه مقولاتی واقع نمی شود؟
Expand <span class="HFormat">فصل 24</span>تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه فصل 24تحقیق در وقوع حركت در مقولات پنجگانه
Expand <span class="HFormat">فصل 25: </span>تحقیق در حركت كمّی فصل 25: تحقیق در حركت كمّی
Expand <span class="HFormat">فصل 26: </span>براهین دیگر بر حركت جوهری فصل 26: براهین دیگر بر حركت جوهری
Expand <span class="HFormat">فصل 27: </span>رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست فصل 27: رد استدلال شیخ و دیگران بر اینكه حدوث صور جوهری به سبب حركت نیست
Expand <span class="HFormat">فصل 28: </span>تأكید بر حركت در جواهر طبیعی فصل 28: تأكید بر حركت در جواهر طبیعی
Expand <span class="HFormat">فصل 29: </span>ویژگیهای حركت وضعی مستدیرفصل 29: ویژگیهای حركت وضعی مستدیر
Expand متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس) متن اسفار (همراه توضیحات استاد هنگام تدریس)
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
فصل دوازده كه گذشت عنوان فصل این بود «فی اثبات المحرك الاول» . آن عنوان با نیمی از عنوانی كه در اینجا آمده یكی است، چون فرق نمی كند كه تعبیر «فی اثبات المحرك الاول» باشد یا «فی اثبات محرك عقلی» . آن محرك اولی كه می خواهند اثبات كنند محرك لایتحرك است كه مقصودشان محركی است كه مجرد تام باشد و محركی كه مجرد تام باشد در اصطلاح فلاسفه یعنی عقل. قهراً ممكن است این سؤال مطرح شود كه چگونه است كه این فصل در نیمی از عنوان خودش تكرار فصل دوازدهم است؟ قبلاً عرض كرده ایم كه یك نوع بی انضباطیهایی در اسفار هست، ولی بی انضباطی در اینجا فقط از نظر عنوان است. در فصل دوازدهم اگرچه عنوان فصل «فی اثبات المحرك الاول» بود ولی تمام مطلب اساسی ای كه در آن فصل مطرح شد این بود كه «كل متحرك له محرك غیره» و قبلاً گفتیم كه بهتر این بود كه عنوان فصل دوازده «فی اثبات أن كل متحركٍ له محركٌ غیره» می بود.

قبلاً عرض كردیم كه نظریه ی معروف محرك اول ارسطویی مبتنی بر اثبات چهار اصل است كه تا آن چهار اصل اثبات نشود محرك اول و به تعبیر دیگر محرك عقلی اثبات نمی شود. یكی از اصولی كه از مبادی اثبات این برهان است این است كه «كل متحركٍ له محركٌ غیره» . بنابراین عنوان فصلی كه الآن داریم مورد بحث قرار می دهیم (فی اثبات محرك عقلی) با معنون خودش بهتر تطبیق می كند تا عنوان فصل دوازده.

به هرحال مقصود روشن است ولی برای اینكه اشتباه نكنیم خوب است دقت كنیم كه عنوانها با معنونها منطبق هستند یا نه.

دیدیم این فصل دو عنوان دارد: یكی «فی تقسیم القوّة المحركة» و دیگر «فی اثبات محرك عقلی» . قسمت اول را مرحوم آخوند خیلی مختصر بحث كرده است و با یك اشاره ی گذرا از آن رد شده و این برای این است كه مرحوم آخوند بحث تقسیم قوّه ی محركه را مقدمه ی قسمت دوم قرار داده است. گرچه در عبارت ایشان تصریح به این مطلب نیست ولی وقتی روح مطلب را بشكافیم می فهمیم كه بخش اول را برای این در این فصل وارد كرده كه عنوان دوم را بتواند توضیح بدهد.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج11، ص: 161
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است