بسم اللّه الرحمن الرحیم.
فی تقسیم القوّة المحركة و فی اثبات محرك عقلی.
«إن من المحرك ما یحرك بالذات و منه ما یحرك بالواسطه. . . »
[1]. .
در این فصل دو مطلب مورد بحث است: تقسیمات قوه ی محرك و دیگری- به تعبیری
كه در اینجا آمده- اثبات محرك عقلی.
مقصود از محرك عقلی چیست؟ محرك عقلی یعنی محركی كه محرك باشد ولی
خودِ محرك لایتغیر باشد، تغیرناپذیر و تحرك ناپذیر باشد. بعدها خواهند گفت كه
مبدأ حركت ممكن است یكی از سه چیز باشد: طبیعت (یعنی طبع و به عبارت دیگر
قوه ای كه در جسم هست) ، نفس و یا عقل. اگر مبدأ حركت طبع یا نفس باشد، لازمه ی
طبع و نفس تغیر است، ولی اگر هیچ نحو تغیری در محرك راه نداشته باشد اصطلاحاً
آن را «عقل» می گویند.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج11، ص: 160
[1] .
اسفار ، ج 3، مرحله ی 7، فصل 14، ص 47.