ممكن است كسی خیال كند كه این یك بحث لفظی است و اینها خواسته اند سر
لغت «ثبوت» و لغت «وجود» و سر لغت «نفی» و لغت «عدم» بحث كنند؛ ولی چنین
نیست، این یك بحث لفظی نیست، بحث فلسفی است. اینها نخواسته اند سر لفظ
بحث كنند كه آیا این لفظ چنین است یا چنان است. اینها دنبال لفظ نیستند، بلكه
دنبال معنی هستند، می خواهند بگویند این لفظ را ما در اینجا اصطلاح كرده ایم و
واقعا معدوماتی كه ممكن الوجود هستند قبل از وجودشان یك مرتبه ای از عینیت و
یك مرتبه ای از نفس الامریت را اشغال كرده اند. حتی بعضی این مطلب را از برخی
حرفهای عرفا نیز استنباط كرده اند؛ یعنی گفته اند شاید آن حرفی كه عرفا به نام
«اعیان ثابته» می گویند ناظر به همین مطلب باشد. البته حرف آنها را دیگران به نحو
دیگر توجیه كرده اند ولی بعضی هم به همین شكل توجیه كرده اند، یعنی حرف آنها
را با حرف متكلمین یكی كرده اند و گفته اند آنها كه قائل به اعیان ثابته در علم ربوبی
هستند می خواهند بگویند ماهیات در علم ربوبی یك نحو ثبوتی دارد ولی وجود
مجموعه آثار شهید مطهری . ج9، ص: 456
ندارد.