پس ما برای این معقولات ثانیه سه صفت ذکر کردیم: یکی اینکه اینها برخلاف
معقولات اولی از خارج گرفته نشده اند. دیگر اینکه بر خلاف معقولات اولی مصداق.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج10، ص: 270
اینها در خارج نیست؛ اینها در خارج مصداق ندارند، بلکه مصداقشان هم در خود
ذهن است. و سوم اینکه اینها معقولاتی منفصل و جدا از معقولات اولیه نیستند که
همان طور که معقولات اولیه هرکدام یک چیزی است جدا، مثلاً انسان یک معقولی
است، درخت معقول دیگری است، دیوار معقول دیگری است، اینها هم معقولاتی
باشند جدا و مستقل از معقولات اولیه؛ نه، این طور نیست. اینها معقولاتی هستند که
به صورت حالات معقولات اولیه در ذهن وجود دارند و ظرفشان هم فقط ذهن
است.
همه ی معانی و مفاهیمی که در منطق به کار برده می شود (که منطق خودش اساساً
علم «معرفت» است و بلکه علم «معرفت شناسی» است) از این نوع معانی و مفاهیم
است.