پس در واقع اینها می خواهند این حرف را بزنند (كه حالا بیان وجه استدلال را
مجموعه آثار شهید مطهری . ج9، ص: 97
بعدا باید توضیح بدهیم) : اینكه حركت اشتدادی وجود دارد و در حركت اشتدادی
مراتب و درجات هست یعنی شی ء از مرتبه ای به مرتبه ی دیگر و از درجه ای به درجه ی
دیگر بالا می رود و هر مرتبه ای از این مراتب یك نوع خاص است، یعنی همه ی
مراتب یك نوع نیستند، بلكه شی ء در این درجه كه هست در یك نوع از این شی ء و
از این طبیعت است و وقتی كه وارد درجه ی دیگر می شود از نوعی به نوع دیگر منتقل
می شود و به اصطلاح تبدل انواع صورت می گیرد و باز از آن درجه كه به درجه ی
دیگر بالا می رود از یك نوع به نوع دیگر وارد می شود و باز تبدیل نوعی صورت
می گیرد؛ این دلیلی بر اصالت وجود است و نقض كننده ی اصالت ماهیت؛ یعنی این
مطلب و این حقیقت كه حركت اشتدادی وجود دارد و هر جا كه حركت، حركت
اشتدادی باشد قهرا مراتب وجود دارد و هر جا كه مراتب وجود دارد انواع، یعنی
تبدل انواع، یعنی تبدل نوعی به نوع دیگر وجود دارد، مطلبی است كه با اصالت
ماهیت غیر قابل توجیه است و تنها با اصالت وجود قابل توجیه است. این بود بیان
اجمالی مطلب.