بحث ما درباره ی مواد سه گانه یعنی وجوب و امكان و امتناع است. یكی از مسائل
مواد ثلاث تقسیمات اینهاست. می گویند هریك از اینها منقسم می شود به سه قسم.
وجوب سه قسم است: وجوب بالذات، بالغیر، بالقیاس. امتناع هم سه قسم است:
امتناع بالذات، بالغیر، بالقیاس. و قهراً در امكان هم همین سه قسم فرض می شود:
امكان بالذات، بالغیر، بالقیاس. پس مجموع اقسامی كه در ابتدا فرض می شود نُه
قسم است، ولی از این نه قسم یك قسمش را می گویند فرض ابتدائی است و امری
نامعقول و محال است و آن «امكان بالغیر» است.
اكنون ببینیم معنی اینها چیست. ما اول مثال را فقط روی «بالذات» پیاده كنیم تا
ببینیم این سه قسم (وجوب، امكان، امتناع) چه جور درمی آید.