ملا صدرا كه خودش قهرمان اصالت وجود است دلیلی كه روی آن تكیه
می كند- و حتی در اسفار هم غیر از همین یك دلیل، دلیل دیگری اقامه نكرده است.
- دلیلی است كه در اینجا با دلیل چهارم حاجی منطبق می شود. ولی ملا صدرا در
لابلای كلماتش و در جاهای دیگر دلائل دیگری اقامه كرده است و در یك كتابش
به نام مشاعر همه ی استدلالها را جمع كرده است و حاجی هم كه در اینجا استدلالها
را جمع كرده است در واقع از كتاب مشاعر اقتباس كرده است.
البته این دلائل از لحاظ ارزش یكسان نیست. در خیلی جاها هست كه
چندین برهان بر یك مطلب اقامه می شود. قهرا این برهانها از لحاظ ارزش یكسان
نیستند، بعضی قویتر هستند بعضی ضعیف تر. در اینجا هم كه چند برهان اقامه شده
مجموعه آثار شهید مطهری . ج9، ص: 91
است بعضی از این برهانها ضعیف هستند و بعضی قویتر، و مخصوصا یكی از این
برهانها خیلی ضعیف است
[1]، ولی بعضی برهانهای دیگری كه ذكر شده است خوب
است.
باز در میان این برهانها بعضی از آنها
[2]هست كه ما در اینجا باید به شكل اصل
موضوع بپذیریم، یعنی بحث آنها در آینده طرح خواهد شد و ما به اتكاء آنچه در
آینده گفته می شود استدلال می كنیم. یكی از آنها مسأله ی خیر و شر است.
[1] . مثل برهان سومی كه حاجی در اینجا اقامه كرده است.
[2] . مثل برهان اول و دوم كه حاجی در اینجا اقامه كرده است.