از یك سلسله حقایق مسلّمه كه ذهن ما آنها را در كمال بداهت و روشنی می یابد
بگذریم به مسائل دیگری برمی خوریم كه بر ما روشن نیست و باید آنها را از طریق
فكری و استدلالی كشف كنیم و همچنانكه وجود یك سلسله حقایق مسلّمه بر ما مسلّم
است این مطلب نیز مسلّم است كه بشر گاهی در كوششهای علمی و استدلالی خود
خطا می كند و به غلط می افتد. پس باید دید وسیله ای برای تشخیص صحیح از سقیم
و حقیقت از خطا هست یا نه، و آن وسیله چیست؟
مقیاس و معیار تشخیص حقیقت از خطا «منطق» نامیده می شود. معروف ترین و
شاید قدیمی ترین اسلوبهای منطقی همان است كه ارسطو موفق به جمع و تدوین آنها
شده. در تحول جدید اروپا منطق ارسطو مورد اعتراض و انتقاد دانشمندان قرار گرفته
مجموعه آثار شهید مطهری . ج6، ص: 162
و بعضی از دانشمندان مانند دكارت
[1]و هگل
[2]مدعی منطق جدیدی هستند. در این
سلسله مقالات یك مقاله ی مستقل به این مطلب اختصاص داده شده. در ضمن آن مقاله از
اسلوبهای منطقی جدید و بالخصوص از اسلوب منطق دیالكتیك بحث و انتقاد كافی
خواهد شد. علیهذا فعلاً از ورود در این مبحث طولانی خودداری می كنیم.