شر و فساد و نظایر آنها روی هم رفته بدیها و نارواییهایی هستند كه در جهان

ماده پیدا می شوند، و مفهوم «بد» و «ناروا» مفهومی است كه با مقایسه به «خوب» و «روا» محقق می گردد. اگر تندرستی كه خواسته ی نفس و ملائم طبع ماست نبود هرگز بیماری را بد نمی شمردیم و اگر آسایش و امن و هر یك از لذایذ حواس و حظوظ نفس نبود هیچگاه از دست دادن آنها برای ما تلخ نبود و «بدبختی» خوانده نمی شد، چنانكه هرگز زوجیت را برای عدد «4» و فردیت را برای عدد «3» خوب یا بد، خوشبختی یا بدبختی نمی شماریم زیرا قیاس در كار نیست.

و از اینجا پیداست كه شر امری است قیاسی و مفهومی است عدمی در مقابل یك امر وجودی ممكن الحصول، یعنی در مورد شر موضوعی باید باشد دارای صفتی وجودی كه مطلوب موضوع مفروض بوده باشد تا نداشتن این صفت مطلوبه برای آن «شر» شمرده شود، چنانكه داشتن چشم برای انسان كه طبعا چشم می خواهد و ممكن هم هست نداشته باشد «خیر» بوده، نابینایی برای وی «شر» شناخته می شود.

در نتیجه ی این كاوش به این نكته بر می خوریم كه: شر- هر جا باشد- اولاً امر عدمی و ثانیاً امری امكانی است.

و در بالا گفتیم: چیزی را كه به خدای جهان نسبت می دهیم اولا باید امری وجودی و ثانیاً دارای نسبت ضرورت و وجوب بوده باشد. و تا در مورد شر قیاس نكرده و امری عدمی فرض نكنیم مانند مرض با صحت، فقر با غنا، ذلت با عزت، ظلم با عدل؛ و همچنین خیر و شر هر دو را ممكن فرض نكنیم شر محقق نخواهد شد. پس شر به خدا نسبت ندارد.