انّ الوجود مع مفهوم العدم
كلاّ من اطلاق و تقیید قسم
وجود و مفهوم عدم، هر یك از اطلاق و تقیید
را قسمت می كند. به عبارت دیگر: اطلاق،
یا اطلاق وجود است یا اطلاق عدم، و
تقیید نیز یا تقیید وجود است یا تقیید عدم
شرح: مقصود از این بیت این است كه هر یك از وجود و عدم منقسم می شوند به دو
قسم مطلق و مقیّد. پس دو تقسیم است و مجموعا چهار قسم حاصل می شود:
وجود مطلق و وجود مقیّد.
عدم مطلق و عدم مقیّد.
در تعریف «وجود مطلق» گفته شده است: «وجود مطلق وجودی است كه در
قضایای بسیطه، محمول واقع می شود» و در تعریف «وجود مقیّد» گفته شده است: «وجود مقیّد وجودی است كه در قضایای مركّبه، محمول واقع می شود» و در تعریف
«عدم مطلق» گفته شده است كه: «عدم مطلق عبارت است از رفع وجود مطلق» و در
تعریف «عدم مقیّد» گفته شده است كه: «عدم مقیّد عبارت است از رفع وجود مقیّد» .
مجموعه آثار شهید مطهری . ج5، ص: 290
برای توضیح بیشتر مطلب ذكر چند مقدّمه لازم است.