در
کتابخانه
بازدید : 431291تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Expand مقدمه مقدمه
Collapse مقصد اول در امور عامّه است مقصد اول در امور عامّه است
Expand فریده ی اوّل: وجود و عدم فریده ی اوّل: وجود و عدم
Expand فریده ی دوّم: وجوب و امكان فریده ی دوّم: وجوب و امكان
Expand فریده ی سوّم: حدوث و قدم فریده ی سوّم: حدوث و قدم
Collapse فریده ی هفتم: علّت و معلول فریده ی هفتم: علّت و معلول
Expand مقصد سوّم: الهیّات بالمعنی الأخص مقصد سوّم: الهیّات بالمعنی الأخص
Expand مقصد چهارم: طبیعیّات مقصد چهارم: طبیعیّات
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
ممكن است بین جمیع قوای نامبرده هماهنگی و همكاری بوده باشد و ممكن است هماهنگی كامل نبوده باشد. مثلاً ممكن است به وسیله ی قوای عامله فعلی از انسان صادر شود و مسبوق به شوق و رغبت و اراده باشد و این شوق و رغبت و اراده نیز مسبوق به تصویب عقل و فكر بوده باشد. مثلاً فرض كنیم انسان واقعا گرسنه است و غذای سالم و مشروع و بلامانعی هم هست و می خواهد آن را بخورد. این عمل به وسیله ی قوّه عامله صادر می شود و موافق با میل و رغبت و طبیعت است و با عقل و ادراك و اراده ی اخلاقی نیز همراه است یعنی مورد تصویب قوّه ی مدركه نیز هست. در این گونه موارد هماهنگی كامل بین قوای عامله و شوقیّه و مدركه برقرار است. امّا گاهی ممكن است كه انسان عملی را از روی اجبار و كراهت انجام دهد، مثلاً از ترس جانش كار كند. در اینجا قوّه ی عامله و قوّه ی عاقله در كار هست ولی قوّه ی شوقیّه (طبق تحقیقی كه در فرق بین شوق و اراده شده است) در كار نیست. و گاهی ممكن است عمل، موافق شوق و رغبت نیز باشد ولی موافق عقل نباشد. مثلاً انسان به حسب عقل می یابد كه مصلحت بر این است كه از خواب و تفریح بكاهد و به درس و تحصیل بیفزاید ولی طبع او به تفریح و گردش متمایل است؛ یعنی مقتضای طبع چیزی است و مقتضای عقل چیز دیگر، پس هماهنگی بین قوا نیست.

و گاهی ممكن است یكی از قوا هیچ گونه تحرّك و فعّالیّت نداشته باشد ولی قوّه ی دیگر فعالیت داشته باشد. در اینجا علّت ناهماهنگی، تناقض و كشمكش بین دو قوّه
مجموعه آثار شهید مطهری . ج5، ص: 458
نیست، بلكه علّت، سكون و ركود یك قوّه و یكّه تازی قوّه ی دیگر است، مانند كارهایی كه طفل به حكم طبع انجام می دهد. مثلاً وقت مدرسه را به بازی می پردازد و هنوز رشد عقلی پیدا نكرده است كه بفهمد و بداند بازی در این وقت بر خلاف مصلحت است.

کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است