شرح: حاجی سبزواری مؤلّف كتاب، ترتیب ابواب و فصول بخش حكمت را به
این نحو قرار داده كه آن را به هفت «مقصد» تقسیم كرده و هر مقصدی را به
«فریده» هایی منقسم نموده است و هر فریده را در ضمن «غُرَر» هایی بیان كرده است
به این ترتیب
[1]:
مقصد اول: امور عامّه
مقصد دوم: جواهر و اعراض
مقصد سوم: الهیّات بالمعنی الاخص
مقصد چهارم: طبیعیات
مقصد پنجم: نبوّات و منامات
مقصد ششم: معاد
مقصد هفتم: اخلاق
چنانكه معلوم است، این بخش از كتاب با همه ی اختصار، در یك فن و علم نیست،
مشتمل بر علوم و فنونی است. مقصد چهارم این كتاب به تنهایی مشتمل بر چند علم
است. همه ی این علوم و فنون را در قدیم تحت لفظ «حكمت» جمع می كرده اند و قسمتی
از آن را «فلسفه ی الهی» می نامیدند كه عبارت است از سه مقصد اول از بخش حكمت و
فریده ی اول از مقصد چهارم و تمام مقصد ششم.
كلمه ی «فریده» كه عنوان ابواب این بخش است به معنی «گوهر نفیس» است و
كلمه ی «غرر» جمع «أَغَرَّ» است كه به معنی «بسیار نیكو» است، پس «غرر الفرائد» یعنی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج5، ص: 192
گوهرهای نفیس بسیار نیكو؛ و اما كلمه ی «غرر» كه عنوان فصلهای كتاب منظومه است،
همان طوری كه خود مؤلّف توضیح داده است، ممكن است به ضمّ «غین» خوانده شود
كه البته جمع «اغر» خواهد بود و به همان معنی است كه گفته شد و ممكن است به فتح
«غین» خوانده شود، در این صورت مصدر خواهد بود و مفهوم سفیدی و روشنایی
می دهد.
فَالمَقصَدُ الأَوَّلُ فِی ما هُو عَم
اولیه كانَت فِی الوُجُودِ وَ العَدَمِ