اینكه حقیقت حیات و زندگی چیست، مطلبی است كه هنوز دانش بشر پرده از روی آن بر نداشته، و به عقیده ی یك عدّه از اهل تحقیق هیچ گاه هم از این راز پرده برداشته نخواهد شد؛ زیرا به عقیده ی این دسته، حقیقت حیات و حقیقت وجود یكی است. همان طوری كه حقیقت وجود قابل تعریف و تحدید و تصوّر نیست، حقیقت حیات و زندگی نیز قابل تعریف و تصوّر نیست؛ و همان طوری كه حقیقت وجود دارای مراتب شدید و ضعیف و اشدّ و اضعف است، حقیقت حیات نیز همین طور است. هر موجودی به اندازه ی حظّ و بهره ای كه از وجود دارد از حقیقت حیات و زندگی بهره مند است. زنده شدن زمین و هر موجود مرده ی دیگر عبارت است از یافتن یك درجه ی عالی تر و كامل تر از حیات. مرده ی مطلق وجود ندارد، مرده ی مطلق، معدوم مطلق است.

در عین حال، با اینكه حقیقت حیات بر بشر مجهول است و یا غیر قابل درك است، آثار حیات و زندگی از همه چیز نمایان تر و آشكارتر است. با اینكه خود حیات و زندگی را احساس نمی كنیم- یعنی خود حیات را نمی بینیم، لمس نمی كنیم، نمی چشیم- ولی آثارش را می بینیم و لمس می كنیم. آثار حیات ظاهر است و خود حیات باطن. ما از این ظاهر به وجود آن باطن پی می بریم؛ از این قشر و از این پوست به آن لبّ و مغز می رسیم.