«وعد» به معنی نوید پاداش است و «وعید» به معنی تهدید به كیفر است. عقیده ی معتزله این است كه همان طوری كه خداوند در نویدها و پاداشها به حكم «إِنَّ اَللّهَ لا یُخْلِفُ اَلْمِیعادَ» [1]وعده ی خلافی نمی كند بلكه محال است خلف وعده نماید (این جهت مورد اتّفاق و اجماع مسلمین است) همچنین در زمینه ی كیفرها نیز تخلّف نمی كند. علی هذا تمام وعیدهایی كه در مورد فسّاق و فجّار شده است كه مثلاً ظالم چنین عذاب می كشد و دروغگو چنان و شراب خوار چنان، بدون تخلّف عملی خواهد شد مگر آنكه قبلاً در دنیا توبه كرده باشند. علی هذا مغفرت بدون توبه محال است.

معتزله معتقدند كه مغفرت بدون توبه مستلزم خلف وعید است و خلف وعید مانند خلف وعده قبیح و محال است. علی هذا عقیده ی خاصّ معتزله در مورد وعد و وعیدها به مسأله ی مغفرت مربوط می شود و از عقیده ی آنها در مورد حسن و قبح عقلی ناشی می گردد.

---