برای اینكه مفهوم و معنی پرستش روشن شود و تعریف صحیحی بتوانیم از آن به دست دهیم لازم است دو مقدّمه ذكر كنیم:

1. پرستش یا قولی است یا عملی. پرستش قولی عبارت است از یك سلسله جمله ها و اذكار كه به زبان می گوییم، مانند قرائت حمد و سوره و اذكاری كه در ركوع و سجود و تشهّد نماز می گوییم و ذكر لبّیك كه در حج می گوییم. پرستش عملی مانند قیام و ركوع و سجود در نماز یا وقوف عرفات و مشعر و طواف در حج. غالبا عبادتها، هم مشتمل است بر جزء قولی و هم بر جزء عملی، مانند نماز و حج، كه هم بر جزء قولی مشتمل اند و هم بر جزء عملی.

2. اعمال انسان بر دو نوع است: بعضی از اعمال خالی از منظور خاص است و به عنوان علامت یك چیز دیگر صورت نمی گیرد، بلكه صرفا به خاطر اثر طبیعی و تكوینی خودش صورت می گیرد. مثلا یك كشاورز از آن جهت یك سلسله كارهای مربوط به كشاورزی را انجام می دهد كه اثر طبیعی آن كارها را بگیرد. كشاورز كارهای كشاورزی را به عنوان سمبل و علامت و به عنوان ابراز یك سلسله مقصودها و احساسها انجام نمی دهد. همچنین یك خیّاط در كارهای خیّاطی. ما كه از منزل به طرف مدرسه حركت می كنیم از حركت خود جز رسیدن به مدرسه نظری نداریم، نمی خواهیم با این كار خود یك منظور دیگر ابراز كرده باشیم.

ولی برخی از كارها را به عنوان علامت یك سلسله مقصودها و ابراز نوعی احساسات انجام می دهیم، مانند اینكه به علامت تصدیق سر خود را رو به پائین می آوریم و به علامت فروتنی، دم در می نشینیم و به علامت تعظیم و تكریم شخص دیگر خم می شویم.

بیشترین كارهای انسان از نوع اوّل است و كمترین آن از نوع دوّم، ولی به هر حال قسمتی از كارهای انسان از این نوع است كه كاری برای ابراز مقصودی و نشان دادن احساسی صورت می گیرد. این نوع كار در حكم كلمات و الفاظ و لغات مستعمل و رایج است كه برای افاده ی یك منظور و ابراز یك نیّت به كار می رود.

اكنون كه این دو مقدّمه دانسته شد می گوییم پرستش، چه قولی و چه عملی، یك كار «معنی دار» است. انسان با اقوال عابدانه ی خویش حقیقت بلكه حقایقی را ابراز می دارد و با اعمال عابدانه ی خود، از قبیل ركوع و سجود و وقوف و طواف و امساك، همان را می خواهد بگوید كه با اذكار قولی خود می گوید.