برخی از ملل، خدا را ذات بی مثل و مانند می دانستند و او را به عنوان یگانه اصل جهان می شناختند امّا برخی مخلوقات او را با او در خالقیّت شریك می شمردند. مثلا می گفتند خداوند مسئول خلقت «شرور» نیست، شرور آفریده ی بعضی از مخلوقات است [1]. این گونه شرك كه شرك در خالقیّت و فاعلیّت است، نقطه ی مقابل توحید افعالی است. اسلام این گونه شرك را نیز غیر قابل گذشت می داند. البتّه شرك در خالقیّت به نوبه ی خود مراتب دارد كه بعضی از آن مراتب، شرك خفی است نه شرك جلی، بنابراین موجب خروج كلّی از جرگه ی اهل توحید و حوزه ی اسلام نیست.

---