1. تشبیهی كه در كتاب اثبات وجود خدا آمده بود (مرگ، نسبی
است) . ر. ك: نمره ی 4
2. معاد جسمانی است. در معاد تناسل نیست، بقای دائم یك
جلد هفتم . ج7، ص: 100
فرد است. معاد توأم با یك انقلاب عظیم است. قیامت صبح تازه ای
است و روز جدیدی است نسبت به دنیا. (ر. ك: نمره ی 6)
3. هر احیای میّتی قیامت نیست، احیای میّت در این دنیا
رجعت است. قیامت احیای میّت هست اما هر احیای میّت قیامت
نیست.
4. ماهیت مرگ: مرگ نسبی است. (ر. ك: نمره ی 1)
5. سقوط اسباب و مسببات و ظهور ملكوت خدا و حكومت
مطلقه ی خدا، حكومت بلامنازع مشیت اللّه. (ر. ك: المیزان، جلد 11،
صفحات 4- 40)
6. آنچه در دفتر «مبدأ و معاد» گفته ایم. (ر. ك: نمره ی 2 و نمره ی 56)
7. نفخه ی صور، دمیدن و احیاناً تحریك و جنبش وارد كردن
جدید است.
8. نقش ملكات مكتسبه و ضمیر باطن و تشبیه به رؤیا
9. مراحل بحثهای قرآنی- یادداشتهای عالم پس از مرگ
10. احساسات انسانی دلیل بر قیامت است- ورقه های
یادداشت عالم پس از مرگ
11. آیات قرآن برهان بر حشر- ورقه های یادداشت عالم پس از
مرگ
12. از قرآن استنباط می شود كه هم شخص و یا منِ انسان باقی
است و هم عین عمل او.
13. ممكن است گفته شود اینكه می گوییم از هستی آمده و به
هستی می رویم، بنا بر قول مادیین نیز درست است زیرا از ماده
می آییم در ماده می رویم ولی نه. . . (ر. ك: ورقه ی معاد، بازگشت به حق)
14.
خلقتم لا للفناء بل للبقاء- حدیث نبوی، ورقه های یادداشت
عالم پس از مرگ، نمره ی 43
15. از قرآن چند چیز درباره ی عمل استفاده می شود:
الف. كتابت و ضبط كتابی عمل
ب. وزن اعمال (احیاناً وزن خود انسان)
جلد هفتم . ج7، ص: 101
ج. شهود عین اعمال، تجسم اعمال
د. ملائكه ی ناظر، رقیب و عتید
مسائلی كه خوب است طرح شود:
1. چگونگی زندگی جاوید، مراحل برزخ و قیامت، ماهیت
مرگ
2. رابطه ی ویژه ی زندگی دنیوی و زندگی اخروی، رابطه ی عمل و
تلاش دنیا با سعادت اخروی
3. وجوه مشترك و وجوه متفاوت دو زندگی
4. ادله ی قرآن در باب معاد از:
الف. عدل الهی
ب. بحق بودن جهان نه به باطل بودن، و دیگر نظام موت و حیات
ج. روح و نفس انسان كه توفّی می شود و بعلاوه عبث بودن
خصوص خلقت انسان، و مخصوصاً مجهز بودن انسان به عواطفی كه
فوق دنیاست