اروپایی عقب ثروت و قدرت می رود ولی نه برای پر كردن شكم و سربار دیگران شدن، برای نفس پول و مال اندوزی هم نیست، بلكه برای فعالیت و عمل و تولید (و بارور كردن زندگی و توسعه ی او و تسهیل كارها و غنی ساختن بشر نه به معنای مالدار بودن فرد بلكه به معنای رفع نیازمندیهای بشر در امور بهداشتی و فرهنگی و غیره) [1]است. ثروت و قدرت او از فعالیت سرچشمه می گیرد و به نوبه ی خود سرچشمه ای برای فعالیت و تولید و قدرت می شود. ایرانی شغل و كسب را برای درآوردن مال و مقام دوست دارد و برای رسیدن به این منظور شغل را به هر كثافت و افتضاح ممكن است درآورده، خرابترین مصنوع و ضایع ترین محصول را تحویل مشتری می دهد (حكومت حرص و مال دوستی است كه این همه تقلبات ابتكاری را به وجود می آورد) [2]بدون اینكه كوچكترین ارزش برای نفس شغل و شرافت خود قائل باشد. طبابت، معلمی، قضاوت، سربازی و غیره به خودی خود در نظر ایرانی ارزش و معنایی نداشته، بلكه علاقه اش به آنها به میزان انتفاع مادی (مشروع یا نامشروع) [3]است كه از آنها می برد. ولی در اروپا به اصطلاح خودشان یك نوع شرافت شغلی و مخصوصاً عشق و علاقه به حرفه ولو به شوفری و آشپزی و پینه دوزی وجود دارد، عمل خود را با سلیقه و افتخار و زیبایی انجام می دهند،

جلد هفتم . ج7، ص: 52

شخصیت و شغلشان توأم می شود. یك استادكار و یك هنرمند غربی عاشق كار و مصنوع و محصول خود بوده، آن را زیبا و موزون می سازد، حاضر نیست از باطن و واقع آن چیزی فدای ظاهر و فروش نماید.

در حقیقت باید جنبه ی معنا را بر ماده تقویت كرد، و این است معنای تقدم معنا بر ماده و اینكه اساس زندگی حقیقی معناست نه ماده و به این دلیل مغرب زمینی ها بیشتر اهل معنا می باشند تا ما. ما خیال می كنیم با خواندن و تكرار كردن اشعار عرفانی و دم از جام وحدت زدن و از عشق ازلی گفتن و خود را عاشق بیقرار خدا معرفی كردن كه آخرین كلاسها و آخرین مراحل معنویت است (یعنی خودش، نه گفتنش) [4]ما اهل معنا هستیم، در صورتی كه مرتبه ی اول اهل معنا شدن این است كه انسان تنبل و بی مسلك و ریزه خوار و شكم پرست و متملّق به خاطر پول و ریاكار نباشد.

[1] . [عبارات داخل پرانتز از استاد شهید است. ]

[2] . [عبارات داخل پرانتز از استاد شهید است. ]

[3] . [عبارات داخل پرانتز از استاد شهید است. ]

[4] [عبارت داخل پرانتز از استاد شهید است. ]