رجوع شود به جلد دوم تاریخ ادبیات ادوارد براون، صفحه ی
14- 18.
باید گفت فعلاً در جهان زبانی به نام زبان عربی وجود ندارد. این
جلد پنجم . ج5، ص: 16
كه هست زبان قرآن است. عرب فعلی به زبان قرآن تكلم می كند نه
اینكه قرآن به زبان عرب است، زیرا زبان عربِ قبل از قرآن اگر
قرآن نبود دیگر وجود نداشت، نه عربی بود و نه زبان عربی. ولی قرآن
ملیتهای مختلفی از نژادهای مختلف را واداشته كه به زبان خودش
سخن بگویند یا مانند ما لغات قرآن را در زبان خود بیاورند. می توان
گفت فردوسی و سعدی و مولوی و حافظ به زبان پارسی سخن
گفته اند، زیرا هركدام از آنها فرضاً نبودند، بلكه نیمی از آنان و شاید
هیچ یك از آنان هم كه نبودند، زبان فارسی بود. زبان فارسی زبان
یك ملت و قومیت و نژاد بخصوصی است نه زبان یك كتاب یا یك
فرد، ولی عربی زبان یك كتاب است به نام قرآن كه آن كتاب و
فرزندان او از نهج البلاغه گرفته تا كتب علمی و فلسفی از قبیل شفا و
اشارات به آن سخن گفته اند.
رجوع شود به یادداشتهای ملیت و زبان.