محرمات احرام كه فقها مجموعاً آنها را بیست و چهارتا دانسته اند از نظر روح و معنی و فلسفه روحی و اخلاقی و اجتماعی چند نوعند:

1. ترك آزار و اذیت جاندارها و تحمل آزار و بالاخره سلم بودن در مقابل جاندارها و حرب نبودن و اعلام سلام و امن. از این قبیل است:

الف. ترك شكار، شكار صحرایی (البته شكار حیوان دریایی، همچنین كشتن حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند مانعی ندارد. ) ب. دروغ و فحش (فسوق) ج. جدال (قسم خوردن) د. كشتن حیوانات موذی بدن از قبیل شپش، كنه هـ. حمل سلاح و. بیرون آوردن خون از بدن خود ز. كندن دندان 2. از قبیل ترك لذت است برای درك لذت؛ و ترك لذت، هجرت از لذات بدنی است از قبیل:

الف. ترك جماع، بوسیدن، نگاه، استمناء، و حتی مقدمات این كار از قبیل عقد بستن و شاهد عقد شدن ب. استعمال بوی خوش ج. سرمه كشیدن د. انگشتر به دست كردن به قصد زینت هـ. زینت كردن زن، خود را و. مالیدن روغن به بدن 3. نوع سوم از قبیل ریاضت دادن نفس است به تقوا كه علی علیه السلام فرمود: وانی لاروضها بالتقوی لتأتی امنة یوم الفزع الاكبر. از این قبیل است: الف. برطرف كردن مو از بدن ب. پوشیدن سر برای مرد كه آفتاب نخورد ج. پوشیدن صورت برای زن كه آفتاب نخورد د. استظلال در حال سیر هـ. ناخن گرفتن و. در آیینه نگاه كردن ز. پوشیدن لباس دوخته ح. پوشیدن چیزی كه تمام پشت پا را بپوشاند ولی آنچه در اصل احرام است كه انسان با گفتن لبیك محرم می شود، همچنان كه با تكبیرة الاحرام وارد نماز می شود، [اینكه ] در تمام این مدت در حال عبادت است و یك عبادت مداوم است. از یك نظر محرمات نماز بر محرم حج جایز است از قبیل: غذا خوردن، خوابیدن، خندیدن، انحراف از قبله، و علتش هم معلوم است. نماز یك عبادت پنج دقیقه ای است، و عمره و حج عبادت چند روزه.

در بعضی قسمتها مشترك است از قبیل اینكه نیت لازم است، لباس نباید غصبی باشد و یا [از] غیر مأكول اللحم باشد و یا برای مرد حریر خالص باشد و یا نجس باشد.

بعضی قسمتها از مختصات حج است، از قبیل اینكه با دو قطعه ساده از لباس ندوخته محرم شوند، سرها برهنه باشد، پاها كفش و جورابی كه پشت پا را بپوشاند نداشته باشد. اینجاست كه تمام فوارق فقیر و غنی، درجه دار و بی درجه، فوارق زبان و لغت، جنس و لون و نشانه های اقلیمی و غیره ذوب می شود و همه مسلمانان حاضر در این عبادت اجتماعی یك لباس و یكرنگ می شوند. روح احرام تمرین به ترك محللات [است، ] كه بعضی از آنها مستحباتند، برای اینكه آمادگی كامل برای انضباط پیدا شود برای تقویت حس مقاومت. در ورقه های «كعبه و نقش اجتماعی آن» گفتیم كه ابن اثیر حدیثی نقل می كند به این مضمون: كل مسلم عن مسلم محرم. لباس احرام لباس رسمی عمومی در حضور پروردگار در یك مجمع عمومی است. چرا لباس باید واحد باشد در این مجمع عمومی؟ برای اینكه همرنگی و همشكلی در همدلی اثر دارد. معمولاً در مجالس رسمی پادشاهان لباس معینی به عنوان لباس رسمی انتخاب می كنند و اصل این كار خوب است.

ولی در حج آن لباس واحد ساده ترین آنها باید باشد.