شما نظیر و شبیه این رفتارها را در كجا پیدا می كنید؟ علت این امر چه بود؟ این بود كه اسلام به منطق خودش اعتماد داشت. اسلام چون به منطق خودش اعتماد داشت هیچ وقت نمی آمد مردم را بترساند بگوید درباره این مسائل فكر نكن، درباره خدا فكر نكن، بلكه می گفت هرچه دلت می خواهد فكر كن ولی به شرط این كه اساسی فكر كنی، روی منطق فكر كنی، در حدودی كه یك بشر می تواند فكر كند. یك وقت مثلا تو می گویی من می خواهم حقیقت خدا را به دست آورم. به تو می گویند آیا تو حقیقت یكی از مخلوقات خدا را به دست آورده ای كه می خواهی حقیقت خدا را به دست آوری؟ آیا تو حقیقت همین نور حسی را به دست آورده ای؟ الان هم كه علم این همه پیشرفت كرده است، از بحث در حقیقت اشیاء خودداری می كند. ولی می گوید این كه ما به كُنه و حقیقت اشیاء نرسیم، دلیل نمی شود كه وجود اشیاء را انكار كنیم. اگر از ما بپرسند حقیقت برق چیست نمی دانیم، حقیقت ماده چیست نمی دانیم، حقیقت انرژی چیست نمی دانیم، حقیقت نور چیست نمی دانیم، اما وجود اینها را انكار نمی كنیم. حقیقت حیات چیست؟ هنوز یك بشر پیدا نشده است كه ادعا كند من می توانم بگویم حقیقت حیات چیست. اما وجود حیات را انكار نمی كنیم چون آثار حیات را می بینیم. در این حدود همه مردم می توانند به خدا معرفت پیدا كنند كه خدایی هست، ذات لایزالی هست، ذات ازلی و ابدی هست، ذاتی كه بی نیاز از همه چیز است، ذاتی كه مبدأ همه اشیاء است، ذاتی كه عالم به مخلوقات خود و قادر بر همه چیز است. در این حدود همه می توانند درك كنند.

حالا راز قضا و قدر را فرض كنیم هیچ كس نتواند درك كند یا بعضی افراد بتوانند درك كنند ولی افراد دیگر نتوانند درك كنند، این مضر به جایی نیست. این است كه اسلام نه تنها به مردم اجازه می دهد بلكه فرمان می دهد كه در این گونه مسائل فكر كنند؛ درباره معاد فكر كنند (و نمونه تفكر به دست مردم می دهد) ، درباره نبوت فكر كنند و درباره سایر مسائل، چرا؟ به دلیل اطمینانی كه اسلام به منطق خود دارد و این كه پایه این دین روی منطق و فكر و تفكر است.