گاهی این مسئله مطرح می شود كه سهم گروهها را باید در نظر گرفت. گروههای مختلفی در این انقلاب شركت داشته اند و عدالت و انصاف ایجاب می كند كه سهم همه گروهها و سهم همه افراد و سهم همه شهدا و كشته شدگان را در نظر بگیریم. من فعلا نمی خواهم وارد این بحث بشوم كه گروهها چه سهمی دارند و یا بعضی سهمشان تا اندازه ای سهم منفی هم بوده است، ولی می خواهم ببینم كه در حال حاضر آیا بحث سهم در انقلاب داشتن معنی و مفهوم دارد یا نه؟ اگر انقلابی به تمام و كمال به ثمر برسد و موقع بهره دهی و میوه چینی آن باشد كه جز میوه چیدن و بهره گیری چیز دیگری در میان نیست اینجا جای این هست كه همه گروهها و حتی همه افرادی كه سهمی در به ثمر رساندن آن انقلاب داشته اند مطالبه سهم خودشان را بكنند. مثل باغی است كه عده زیادی در كاشتن و پرورش دادن درختان آن سهم داشته اند و حالا موقع میوه دهی و ثمر دادن آن است، هر كسی می گوید حالا كه موقع میوه چیدن است پس سهم ما را هم بدهید. ولی یك وقت هست كه انقلابی آغاز شده و مرحله ای را طی كرده است و مراحلی را هنوز در پیش دارد و گروههایی هم در آن شركت داشته اند، اكثریتی و اقلیتی، و هنوز این انقلاب دارد جریان خودش را طی می كند، یك عده افرادی كه با دیگران تا یك مرحله وحدت نظر داشته اند از آن مرحله به آن طرف آنها مدعی هستند كه این انقلاب را در فلان مسیر باید حركت داد و برد و دیگران می گویند نه، این انقلاب در آن مسیر نباید برود بلكه در مسیر دیگری باید برود؛ یعنی در نقطه ی شروع، عده زیادی با یكدیگر بوده اند و تا یك منزل و یك مرحله كه سقوط رژیم بوده است كه رژیم باید سقوط كند همه وحدت نظر داشته اند اما آیا انقلاب برای این بوده كه فقط رژیم سقوط كند، همین قدر كه رژیم سقوط كرد دیگر همه چیز درست است و انقلاب به ثمر و میوه نشسته است؟ یا نه، انقلاب دو جنبه دارد: جنبه ویران كنندگی، و جنبه مهمش جنبه سازندگی است كه جامعه آینده چگونه و روی چه الگویی و با چه مدل و سیستمی باید ساخته شود. وقتی كه به مرحله اول رسیدیم كه مرحله سقوط رژیم است عده ای فورا می گویند كه این سیر و جریان را در فلان مسیر باید انداخت، از آنجا باید رفت و یك عده دیگر (من به اكثریت و اقلیت كار ندارم) می گویند این انقلاب را در این مسیر دیگر، این مسیری كه من می گویم باید هدایت كرد. اینجا دیگر مسئله سهم داشتن مطرح نیست. انقلاب تجزیه بردار نیست كه بگوییم یك قسمتش را به شما می دهیم یك قسمتش را به دیگری. راه و مسیر است، قافله ای است كه حركت كرده، این قافله یا از این راه باید برود یا از آن راه.

قافله این انقلاب یا باید مثلا در مسیر اسلامی حركت كند یا باید بكلی راه خودش را عوض كند و از راه دیگری برود، مثلا در مسیر كمونیستی حركت كند. در این مرحله جای این بحث نیست كه بگوییم آنهایی كه از اول نظریات كمونیستی داشته اند و تا مرحله سقوط رژیم سهمی دارند (حالا درصدش را كاری ندارم) سهمشان را بدهید.

انقلاب نهر آب نیست كه بگوییم نهر آبی بوده، می آمده، تا اینجا كه آمده در یك مسیر آمده، از اینجا جویی را جدا كنیم و به اینها بدهیم تا برای زمین خودشان ببرند؛ مگر این كه بگوییم قسمتی از مملكت را تجزیه می كنیم و به آنها می دهیم و الّا- چنان كه افرادی هم از اول می گفتند- گروههایی كه در ایدئولوژی با یكدیگر اختلاف نظر دارند و دو مسیر مختلف را می خواهند طی كنند، اشتراك، پیمان بستن با یكدیگر، شریك شدن در یك معامله در مورد آنها امكان و معنی ندارد، آن فقط یك تاكتیك است كه عجالتا این كار را می كنیم تا بعد یا شما پیش می برید یا ما پیش می بریم، یا شما از این مسیر می برید یا ما از آن مسیر می بریم. بر این اساس، در این مرحله این مسئله كه سهم یك عده را بدهیم [معنی ندارد، ] یا آنها پیش می برند ما دیگر سهمی نخواهیم داشت و یا ما پیش می بریم آنها دیگر سهمی نخواهند داشت. نمی شود انقلاب را در آنِ واحد در دو مسیر متناقض حركت داد. در دو مسیر متناقض حركت دادن، گاهی از این طرف كشاندن گاهی از آن طرف كشاندن انقلاب مساوی است با نابودی انقلاب. این بحث كه ماهیت این انقلاب چیست، برای پیدا كردن راه آینده انقلاب مفید و مؤثر است. البته مسائل اجتماعی مسائلی نیست كه بشود به نحو كلی [در باره آنها نظر داد. ] وقتی كه مثلا ما می گوییم یك حركت اجتماعی چنین مسیری را طی كرده است معنایش این نیست كه تمام افراد اجتماع به طوری كه یك فرد هم خارج نباشد این گونه فكر می كرده اند، بلكه مقصود این است كه این حركت اجتماعی در مجموع و كل خودش از چه نقطه ای آغاز شده و به سوی چه مقصدی بوده است.