عده ای هم می گویند این نهضت نهضت اسلامی است. كسانی كه می گویند نهضتِ
اسلامی است بسا هست برداشتشان از اسلام فقط معنویتهای اسلامی است یعنی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج24، ص: 147
می گویند یك نهضتِ صد در صد معنوی است، كه بعد درباره این كلمه توضیح
عرض می كنم.
پس یك تفسیر تفسیرهای تك عاملی است كه عامل مادی طبقاتی یا عامل
روحی آزادیخواهی یا عامل روحی معنوی را [مؤثر می داند. ]
تفسیر دیگر می گوید اصلا این نهضت تك عاملی نیست، مانند نهری است كه
از سه جویبار ریخته است تا این نهر به وجود آمده. هر سه عامل به صورت مستقل
دخالت داشته اند، الان هم سه عاملِ مستقل هستند و این انقلاب باید با همكاری و
ایتلاف این سه عامل به ثمر برسد و آینده این انقلاب را به این شكل باید تداوم
بخشید. همین جاست كه آن توضیح را عرض می كنم، شاید قانع كننده باشد.