می گویند: اجازه ی تعدد زوجات اجازه ی «شره» و شهوت است؛ به مرد اجازه می دهد هواپرستی كند. اخلاق ایجاب می كند كه انسان شهوات خود را به حداقل ممكن تقلیل دهد، زیرا مقتضای طبیعت آدمی این است كه هر اندازه جلو شهوت را باز گذارد رغبت و تمایلش فزونی می گیرد و آتش شهوتش مشتعلتر می گردد.

منتسكیو در روح القوانین صفحه ی 434 در باره ی تعدد زوجات می گوید:

«پادشاه مراكش در حرمسرای خود از تمام نژادها، اعم از سفید و زرد و سیاه پوست، زن دارد. اما اگر این شخص دوبرابر زنهای كنونی خود نیز زن داشته باشد باز هم خواهان زن تازه خواهد بود، زیرا شهوترانی مثل خست و لئامت است و هرچه شدت كرد زیادتر می شود، چنانكه تحصیل سیم و زر زیاد باعث ازدیاد حرص و آز می گردد. تعدد زوجات رسم عشقبازی مستهجن و مخالف طبیعت (همجنس بازی) را نیز می آموزد و رایج می كند، زیرا در عرصه ی شهوترانی هر عملی كه از حدود معین خارج گردید باعث اعمال بی قاعده می گردد. در اسلامبول وقتی كه شورشی درگرفت، در حرمسرای یك حكمران حتی یك زن وجود نداشت، چه آن حكمران با عشقبازیهای مخالف طبیعت، روزگار خود را می گذرانید. » .

این ایراد را از دو نظر باید مورد بررسی قرار داد: یكی از این نظر كه می گویند اخلاق پاك با اعمال شهوت منافات دارد و برای پاكی نفوس باید شهوت را به حداقل ممكن تقلیل داد. دیگر از نظر آن اصل روانی كه می گوید مقتضای طبیعت آدمی این است كه هرچه بیشتر با آن موافقت شود بیشتر طغیان می كند و هرچه بیشتر با آن مخالفت شود آرام می گیرد.

اما از نظر اول: باید بگوییم متأسفانه این یك تلقین غلطی است كه اخلاق مسیحی- كه بر پایه ی ریاضت است و از اخلاق هندی و بودایی و كلبی متأثر است- القاء كرده است. اخلاق اسلامی بر این پایه نیست. از نظر اسلام چنین نیست كه هر چه از شهوات تقلیل شود با اخلاق سازگارتر است و اگر به حد صفر برسد صد درصد اخلاقی است. از نظر اسلام اخلاق با افراط در شهوترانی ناسازگار است.

برای اینكه بدانیم تعدد زوجات یك عمل افراطی است یا نه، باید ببینیم آیا مردبالطبع تك همسری است یا نه. از مقاله ی 31 معلوم شد كه شاید امروز یك نفر هم پیدا نشود كه طبیعت مرد را محدود به تك همسری بداند و چندهمسری را یك عمل انحرافی و افراطی بشناسد. برعكس، عقیده ی بسیاری این است كه طبیعت مرد چندهمسری است و تك همسری چیزی است نظیر تجرد كه برخلاف طبیعت مرد است.

اگرچه ما با آن نظر كه طبیعت مرد چندهمسری است مخالفیم، اما با این نظر هم موافق نیستیم كه طبیعت مرد تك همسری است و چندهمسری بر ضد طبیعت مرد است و نوعی انحراف و مخالف طبیعت است نظیر همجنس بازی.

كسانی مانند منتسكیو كه تعدد زوجات را مساوی با شهوت پرستی می دانند، نظرشان به حرمسرا بازی است؛ خیال كرده اند كه اسلام با قانون تعدد زوجات خواسته است جواز حرمسرا برای خلفای عباسی و عثمانی و امثال آنها صادر كند.

اسلام بیش از همه با آن كارها مخالف است. حدود و قیودی كه اسلام برای تعدد زوجات قائل است، آزادی مرد هوسران را بكلی از او سلب می كند.

اما از نظر دوم: این عقیده كه می گوید: «طبیعت آدمی هر اندازه ارضاء شود بیشتر طغیان می كند و هراندازه مخالفت شود بهتر آرام می گیرد» درست نقطه ی مقابل عقیده ای است كه امروز در میان پیروان فروید پیدا شده و مرتباً به نفع آن تبلیغ می شود.

فرویدیستها می گویند: «طبیعت بر اثر ارضاء و اقناع آرام می گیرد و در اثر امساك فزونی می گیرد و طغیان می كند» . لهذا این عده صد درصد طرفدار آزادی و شكستن آداب و سنن خصوصاً در مسائل جنسی می باشند. ای كاش منتسكیو زنده می بود و می دید كه امروز چگونه فرضیه ی او مورد تمسخر فرویدیستها قرار گرفته است.

از نظر اخلاق اسلامی هر دو عقیده خطاست. طبیعت، حقوق و حدودی دارد و آن حقوق و حدود را باید شناخت. طبیعت در اثر دو چیز طغیان می كند و آرامش را بهم می زند: یكی در اثر محرومیت و دیگر در اثر آزادی كامل دادن و برداشتن همه ی قیود و حدود از مقابل او.

به هر حال نه تعدد زوجات ضد اخلاق و بهم زننده ی آرامش روحی و مخالف پاكی نفوس است آنچنانكه امثال منتسكیو می گویند، و نه قناعت ورزیدن به زن یا زنان مشروع خود ضد اخلاق است آنچنانكه فرویدیستها عملاً تبلیغ می كنند.