آخرین عامل تعدد زوجات كه ضمناً مهمترین عوامل است، فزونی عدد زنان بر
عدد مردان بوده است. موالید دختران از موالید پسران زیادتر نبوده و نیست. احیاناً
اگر
مجموعه آثار شهید مطهری . ج19، ص: 324
در برخی سرزمینها موالید دختر از موالید پسر بیشتر است، در بعضی سرزمینهای
دیگر بر عكس است، موالید پسر از موالید دختر افزونتر است. چیزی كه همواره
سبب می شود كه عدد زنان آماده ی ازدواج از عدد مردان آماده ی ازدواج بیشتر باشد این
است كه تلفات مرد همیشه از تلفات زن بیشتر بوده و هست. كثرت تلفات مرد
همواره سبب شده و می شود كه در صورت تك همسری، گروه فراوانی از زنان از
داشتن شوهر قانونی و خانه و زندگی و فرزند مشروع محروم بمانند.
در اینكه در اجتماعات ابتدایی این طور بوده بحثی نیست. قبلاً از ویل دورانت
نقل كردیم كه:
«در اجتماعات ابتدایی به واسطه ی اشتغال مردان به جنگ و شكار، زندگی
مرد در معرض خطر بود و به همین جهت مردان بیشتر از زنان تلف
می شدند. فزونی عده ی زنان بر مردان سبب می شد كه یا تعدد زوجات رواج
پیدا كند و یا عده ای از زنان به حال عزوبت بسر برند. »