مسأله ای كه از نظر ولایت پدران بر دختران مطرح است این است كه آیا در عقد دوشیزگان- كه برای اولین بار شوهر می كنند- اجازه ی پدر نیز شرط است یا نه؟ .

از نظر اسلام چند چیز مسلّم است:

پسر و دختر هر دو از نظر اقتصادی استقلال دارند. هر یك از دختر و پسر اگر بالغ و عاقل باشند و بعلاوه رشید باشند یعنی از نظر اجتماعی آن اندازه رشد فكری داشته باشند كه بتوانند شخصاً مال خود را حفظ و نگهداری كنند، ثروت آنها را باید در اختیار خودشان قرار داد. پدر یا مادر یا شوهر یا برادر و یا كس دیگر حق نظارت و دخالت ندارد.

مطلب مسلّم دیگر مربوط به امر ازدواج است. پسران اگر به سن بلوغ برسند و واجد عقل و رشد باشند، خود اختیاردار خود هستند و كسی حق دخالت ندارد. اما دختران: دختر اگر یك بار شوهر كرده است و اكنون بیوه است، قطعاً از لحاظ اینكه كسی حق دخالت در كار او ندارد مانند پسر است؛ و اگر دوشیزه است و اولین بار است كه می خواهد با مردی پیمان زناشویی ببندد چطور؟ .

در اینكه پدر اختیاردار مطلق او نیست و نمی تواند بدون میل و رضای او، او را به هركس كه دلش می خواهد شوهر بدهد حرفی نیست. چنانكه دیدیم پیغمبر اكرم صریحاً در جواب دختری كه پدرش بدون اطلاع و نظر او، او را شوهر داده بود فرمود:

اگر مایل نیستی می توانی با دیگری ازدواج كنی. اختلافی كه میان فقها هست در این جهت است كه آیا دوشیزگان حق ندارند بدون آنكه موافقت پدران را جلب كنند ازدواج كنند و یا موافقت پدران به هیچ وجه شرط صحت ازدواج آنها نیست؟ .

البته یك مطلب دیگر نیز مسلّم و قطعی است كه اگر پدران بدون جهت از موافقت با ازدواج دختران خود امتناع كنند، حق آنها ساقط می شود و دختران در این صورت- به اتفاق همه ی فقهای اسلام- در انتخاب شوهر آزادی مطلق دارند.

راجع به اینكه آیا موافقت پدر شرط است یا نه، چنانكه گفتیم میان فقها اختلاف است و شاید اكثریت فقها خصوصاً فقهای متأخر موافقت پدر را شرط نمی دانند ولی عده ای هم آن را شرط می دانند. قانون مدنی ما از دسته ی دوم- كه فتوای آنها مطابق احتیاط است- پیروی كرده است.

چون مطلب یك مسأله ی مسلّم اسلامی نیست، از نظر اسلامی در باره ی آن بحثنمی كنیم ولی از نظر اجتماعی لازم می دانم در این باره بحث كنم. بعلاوه، نظر شخصی خودم این است كه قانون مدنی از این جهت راه صوابی رفته است.