اما بخش اول. پیدایش حرمسرا معلول دست به دست دادن دو عامل است:

اولین عامل حرمسراسازی تقوا و عفاف زن است؛ یعنی شرایط اخلاقی و اجتماعی محیط باید طوری باشد كه به زنان اجازه ندهد در حالی كه با مرد بخصوصی رابطه ی جنسی دارند با مردان دیگر نیز ارتباط داشته باشند. در این شرایط مرد هوسران عیاش متمكن چاره ی خود را منحصر می بیند كه گروهی از زنان را نزد خود گرد آورده حرمسرایی تشكیل دهد.

بدیهی است كه اگر شرایط اخلاقی و اجتماعی، عفاف و تقوا را بر زن لازم نشمارد و زن رایگان و آسان خود را در اختیار هر مردی قرار دهد و مردان بتوانند هر لحظه با هر زنی هوسرانی كنند و وسیله ی هوسرانی همه جا و هر وقت و در هر شرایطی فراهم باشد، هرگز این گونه مردان زحمت تشكیل حرمسراهایی عریض و طویل با هزینه ی هنگفت و تشكیلات وسیع به خود نمی دهند.

عامل دیگر، نبودن عدالت اجتماعی است. هنگامی كه عدالت اجتماعی برقرار نباشد، یكی غرق دریا دریا نعمت و دیگری گرفتار كشتی كشتی فقر و افلاس و بیچارگی باشد، گروه زیادی از مردان از تشكیل عائله و داشتن همسر محروم می مانند و عدد زنان مجرد افزایش می یابد و زمینه برای حرمسراسازی فراهم می گردد.

اگر عدالت اجتماعی برقرار و وسیله ی تشكیل عائله و انتخاب همسر برای همه فراهم باشد، قهراً هر زنی به مرد معینی اختصاص پیدا می كند و زمینه ی عیاشی و هوسرانی و حرمسراسازی منتفی می گردد.

مگر عده ی زنان چقدر از مردان زیادتر است كه با وجود اینكه همه ی مردان بالغ از داشتن همسر برخوردار باشند، باز هم برای هر مردی و لااقل برای هر مرد متمكن و پولداری امكان تشكیل حرمسرا باقی بماند؟ .

عادت تاریخ این است كه سرگذشت حرمسراهای دربارهای خلفا و سلاطین رانشان دهد، عیشها و عشرتهای آنها را مو به مو شرح دهد اما از توضیح و تشریح محرومیتها و ناكامیها و حسرتها و آرزو به گور رفتن های آنان كه در پای قصر آنها جان داده اند و شرایط اجتماعی به آنها اجازه ی انتخاب همسر نمی داده است سكوت نماید.

ده ها و صدها زنانی كه در حرمسراها بسر می برده اند، در واقع حق طبیعی یك عده محروم و بیچاره بوده اند كه تا آخر عمر مجرد زیسته اند.

مسلماً اگر این دو عامل معدوم گردد؛ یعنی عفاف و تقوا برای زن امر لازم شمرده شود و كامیابی جنسی جز در كادر ازدواج (اعم از دائم یا موقت) ناممكن گردد و از طرف دیگر ناهمواریهای اقتصادی، اجتماعی از میان برود و برای همه ی افراد بالغ امكان استفاده از طبیعی ترین حق بشری یعنی حق تأهل فراهم گردد، تشكیل حرمسرا امری محال و ممتنع خواهد بود.

یك نگاه مختصر به تاریخ نشان می دهد كه قانون ازدواج موقت كوچكترین تأثیری در تشكیل حرمسرا نداشته است. خلفای عباسی و سلاطین عثمانی كه بیش از همه به این عنوان شهرت دارند، هیچ كدام پیرو مذهب شیعه نبوده اند كه از قانون ازدواج موقت استفاده كرده باشند.

سلاطین شیعه مذهب با آنكه می توانسته اند این قانون را بهانه ی كار قرار دهند، هرگز به پایه ی خلفای عباسی و سلاطین عثمانی نرسیده اند. این خود می رساند كه این ماجرا معلول اوضاع خاص اجتماعی دیگر است.