از آن جا که انسان در جهت نیل به سعادت نهایی مورد نظر دین، با نیازهای ثابت و متغییر روبرو است؛ برخی از آموزه های دین ثابت و برخی دیگر متناسب با نیازهای مقطعی او مطرح شده، و با تغییر آن نیاز ها، حکم دین نیز تغییر می کند. به طور کلی آموزه های دین به سه بخش اعتقادات، اخلاق و احکام تقسیم می شود. از دیدگاه امام خمینی و شهید مطهری، آموزه های اعتقادی چه فرعی و چه اصلی، جزء امور ثابت هستند؛ زیرا اعتقاد به معنای تعلق روح و اندیشه است، و از آن جا که روح از امور ثابت است، متعلق روح یعنی آن چه مورد اعتقاد قرار می گیرد، نیز ثابت است. در حوزه اخلاق، ملاک فعل اخلاقی از دیدگاه این دو عالم شیعی، عبارت از کرامت و عزت نفس است، و آن ها غایت فعل اخلاقی را تقرب به خداوند می دانند. از سوی دیگر، احکام اخلاقی نیز بر دو دسته هستند: یک دسته از احکام اخلاقی مانند عدالت محوری، احکام اصولی است که مبتنی بر مصالح و مفاسد واقعی بوده و همواره ثابت می باشد. دسته دیگر احکام اخلاقی فرعی است که در برخی موارد تغییر می یابد، مانند سخن دروغی که جان یک مؤمن بی گناه را نجات دهد. در حقیقت ملاک ثبات و تغییر در احکام اخلاقی از دیدگاه امام و شهید مطهری این است که احکام ثابت بر اساس نیاز ثابت و بعد معنوی انسان می باشد، و احکام متغیر ناظر به بعد مادی و دنیوی و مقطعی بشر است. اما در حوزه احکام، نیز احکام اولیه به صورت کلی از دیدگاه ایشان ثابت است، اما احکام ثانویه و برخی از احکام حکومتی متغییر می باشند؛ زیرا احکام اسلام مبتنی بر مصالح و مفاسد است، و اسلام نیاز های ثابت و متغییر بشر را در نظر دارد، و سرّ احکام ثابت و متغییر نیز همین نیازهای ثابت و متغییر، و مصالح و مفاسد مطلق و مقید است.